راه ترقی

آخرين مطالب

سیاره‌های فراخورشیدی می‌توانند ماهیت ماده‌ تاریک را آشکار کنند دانش

سیاره‌های فراخورشیدی می‌توانند ماهیت ماده‌ تاریک را آشکار کنند
  بزرگنمايي:

راه ترقی - زومیت / بر اساس محاسبات فیزیکدان‌ها، ذرات اسرارآمیز ماده‌ تاریک با تولید گرما موقعیت خود را فاش می‌کنند. برای اثبات این فرضیه به قدرتمندترین تلسکوپ‌ها نیاز است.
ما در دنیایی پر از ابهام زندگی می‌کنیم. بر اساس توافق ستاره‌شناسان، به‌طور کلی تقریبا 85 درصد از جرم کل جهان از ماده‌ای عجیب و اسرارآمیز تشکیل شده است؛ ذراتی فرضی به نام ماده‌ی تاریک. کهکشان راه شیری که به‌صورت دیسکی مسطح و درخشان ظاهر می‌شود، در هاله‌ای بسیار بزرگ قرار دارد که با حرکت به سمت مرکز متراکم‌تر می‌شود؛ اما ماهیت اصلی ماده‌ی تاریک، گریزان بودن آن است. این ماده با نیروهای الکترومغناطیس مثل نور واکنش نمی‌دهد؛ همچنین برخوردهای احتمالی با ماده‌ی تاریک به‌ندرت رخ می‌دهند و به‌‌سختی قابل تشخیص‌اند.
فیزیک‌دان‌ها برای پی بردن به واکنش‌های ماده‌ی تاریک، آشکارساز‌های ساخته‌شده از تراشه‌های سیلیکونی را روی زمین نصب کردند. آن‌ها به بررسی تأثیر ماده‌ی تاریک بر اجرامی مثل ستاره‌های نوترونی و اجرام دیگری می‌پردازند. به گفته‌ی ربکا لین، فیزیک‌دان ذرات از آزمایشگاه ملی شتاب‌دهنده‌ی SLAC:
از وجود ستاره‌ها و سیاره‌ها آگاهیم و می‌دانیم بر هاله‌ی راه شیری تأثیر می‌گذارند. این اجرام با حرکت در هاله با ماده‌ی تاریک هم برخورد می‌کنند.
در نتیجه لین بررسی مجموعه‌ی وسیعی از سیاره‌های فراخورشیدی را پیشنهاد می‌دهد. او معتقد است باید از مجموعه‌های بزرگ غول‌های گازی یا سیاره‌های مشابه مشتری برای این بررسی استفاده کرد. ماده‌ی تاریک می‌تواند در دام جاذبه‌ی سیاره‌های گرفتار شود. در این صورت ذرات با یکدیگر برخورد و گرما تولید می‌کنند. این گرما جمع و باعث داغ‌تر شدن سیاره به‌ویژه در نزدیکی مرکز متراکم کهکشان می‌شود. لین و همکار او جوری اسمیرنف از دانشگاه ایالتی اوهایو، در ماه آوریل مقاله‌ای در مجله‌ی Physical Review Letters منتشر کردند. بر اساس این پژوهش، با اندازه‌گیری مجموعه‌ای از دماهای سیاره‌ی فراخورشیدی به سمت مرکز راه شیری، می‌توان رد ماده‌ی تاریک را از طریق گرمای غیر منتظره آشکار کرد.
مقاله‌ی پژوهشگرها بر اساس محاسبات است نه مشاهدات؛ اما بر اساس پیش‌بینی لین و اسمیرنف، افزایش دما چشمگیر است و البته به‌زودی دماسنج جدیدی دست خواهیم یافت؛ تلسکوپ فضایی جیمز وب که طبق پیش‌بینی، پاییز امسال پرتاب خواهد شد. جیمز وب یک تلسکوپ مادون قرمز و قدرتمندترین نمونه‌ای است که تاکنون به دست بشر ساخته شده. به گفته‌ی جوزف برامانت، فیزیکدان ذرات در دانشگاه کوین و مؤسسه‌ی مک دونالد اونتاریو: «روش گرمایی، روشی نوآورانه و شگفت‌انگیز برای کشف ماده‌ی تاریک است.»
برامانت در گذشته به بررسی احتمال کشف ماده‌ی تاریک روی سیاره‌ها پرداخته بود. او معتقد است کشف سیاره‌ها‌ی به‌شدت داغ که به سمت مرکز راه شیری قرار دارند، نشانه‌ای خوب برای کشف ماده‌ی تاریک است. کمتر از سی سال از کشف اولین سیاره‌‌های فراخورشیدی می‌گذرد. از آنجا که این سیاره‌ها بسیار کم‌نورتر از ستاره‌ها هستند به‌سختی می‌توان آن‌ها را رصد کرد؛ این سیاره‌ها معمولا از طریق مسدود کردن نور ستاره‌ی میزبان کشف شده‌اند. ستاره‌شناسان همچنین از طریق روش‌هایی مثل میکرولنز به اندازه‌گیری سیاره‌های فراخورشید پرداختند. تاکنون 4375 سیاره‌ی فراخورشید کشف شده‌اند؛ اما هنوز 300 میلیارد سیاره‌ی کشف‌نشده در راه شیری باقی مانده‌اند.

راه ترقی


تلسکوپ فضایی جیمز وب پاییز امسال پرتاب خواهد شد و می‌توان از گرماسنج آن برای بررسی دمای سیاره‌های فراخورشیدی استفاده کرد
ماده‌ی تاریک معمولا آزادانه در میان جزایر ماده‌ی معمولی حرکت می‌کند. در نتیجه می‌تواند بدون واکنش با اجرام از کنار آن‌ها عبور کند؛ اما وقتی ذره‌ی ماده‌ی تاریک با ذرات ماده‌ی معمولی مثل پروتون برخورد کند، اندکی از سرعتش کاسته می‌شود. به گفته‌ی لین:
درست مانند بیلیارد، توپ‌ها با یکدیگر برخورد و به همین ترتیب، نوسان می‌کنند. در نهایت انرژی توپ اولیه به کمترین مقدار خود می‌رسد.
افزایش تعداد برخوردها سرعت ذره‌ی ماده‌ی تاریک را کاهش می‌دهد. در نتیجه این ماده در دام گرانش سیاره‌ گرفتار می‌شود. بر اساس پیش‌بینی فیزیک‌دان‌ها، در نهایت ذرات ماده‌ی تاریک می‌توانند با یکدیگر برخورد کنند و یکدیگر را گرم کنند. در نهایت ماده‌ی تاریک پرانرژی به ذرات دیگر و در نهایت به گرما تبدیل می‌شود. به گفته‌ی لین: «این ذرات پس از برخورد با یکدیگر انرژی سیاره را افزایش می‌دهند.»
پژوهشگرهای دیگر به بررسی چگونگی تأثیر ماده‌ی تاریک بر جریان گرما در ستاره‌های نوترونی، سیاره‌ها و ماه پرداختند. برامانت همچنین به بررسی محدودیت‌های جریان گرما روی مریخ و زمین پرداخت؛ اما لین می‌گوید هیچ آزمایشگاهی بهتر از سیاره‌های فراخورشیدی از نوع غول‌های گازی نیست. علاوه بر این رصد ستاره‌های نوترونی بسیار دشوار است زیرا کوچک‌تر از غول‌های گازی هستند و قطر میانگین برخی از آن‌ها تنها 20 کیلومتر است. درحالی‌که قطر میانگین سیاره‌های گازی بین 50 هزار تا 200 هزار کیلومتر است و علاوه بر این غول‌های گازی کهن معمولا سرد هستند در نتیجه گرمای ناشی از برخوردها آسان‌تر کشف می‌شوند. کوتوله‌های قهوه‌ای هم ستاره‌های کوچکی هستند که در مرز بین ستاره‌ها و غول‌های گازی قرار می‌گیرند. این ستاره‌های کوچک هم اهداف پژوهشی خوبی برای کشف ماده‌ی تاریک هستند.
لین و اسمیرنف به‌دنبال ردیایی یک روند هستند: الگوهایی از دماهای عجیب که در تعریف ماده‌ی تاریک صدق کنند. در نتیجه به بررسی تراکم ماده‌ی تاریک پرداختند. ماده‌ی تاریک با پیش روی به سمت مرکز کهکشان متراکم‌تر می‌شود. مقدار بیشتر ماده‌ی تاریک به‌معنی افزایش تعداد برخوردها هستند. با افزایش برخوردها گرمای بیشتری تولید می‌شود. طبق محاسبات، سیاره‌های کلان‌جرم مثل مشتری می‌توانند نسبت به چگالی‌های متفاوت ماده‌ی تاریک واکنش دهند. آن‌ها از متغیرهایی مثل جرم، شعاع، دمای معمولی و سرعت گریز برای بررسی رابطه‌ی جریان گرمای داخلی سیاره‌ی فراخورشیدی فرضی (کوتوله‌ی قهوه‌ای) نسبت به نرخ جذب ماده‌ی تاریک استفاده کردند. این معادله امکان تبدیل پیش‌بینی‌های موجود درباره‌ی توزیع ماده‌ی تاریک کهکشان را به پیش‌بینی‌های مربوط به الگوهای دمایی می‌دهد.
سیاره‌های فراخورشیدی که به مرکز کهکشان نزدیک‌ترند معمولا داغ‌تر هستند. بر اساس محاسبات پژوهشگرها، دمای سیاره‌های فراخورشیدی مشتری مانند، تا چندین هزار درجه می‌رسد. دمای سطح سیاره در فاصله‌ی یک پارسک از مرکز راه شیری (معادل 3٫26 سال نوری) می‌تواند به بیش از 5400 درجه‌ی سانتی‌گراد برسد که معادل دمای سطح خورشید است.
لین و اسمیرنف دو آزمایش را برای اثبات نظریه‌ی خود پیشنهاد دادند: محلی و دوردست. آزمایش محلی با استفاده از تلسکوپ‌های مادون قرمز و بررسی دماهای سطح غول‌های گازی در همسایگی زمین به اکتشاف ماده‌ی تاریک می‌پردازد سپس نتایج با مدل‌های جریان گرمایی مقایسه می‌شوند. ستاره‌شناسان تاکنون صدها غول گازی کشف کرده‌اند و امیدوار هستند تلسکوپ گایا در دهه‌ی آینده، ده‌ها هزار سیاره‌ی دیگر را شناسایی و دسته‌بندی کند.
تست دوردست به بررسی دماهای کوتوله‌های قهوه‌ای و سیاره‌های سرگردان اختصاص دارد که به‌صورت آزادانه خارج از منظومه‌ی خورشیدی حرکت می‌کنند. یافتن دماهای بالای با تلسکوپ مادون قرمزی مثل جیمز وب، یک برد بزرگ برای درک ماهیت و کشف روند گرمایشی توزیع ماده‌ی تاریک در کهکشان است.
قبل از هرگونه تحلیلی، پژوهشگرها باید سیاره‌ها را ببینند. تلسکوپ مادون قرمز جیمز وب ناسا، وظیفه‌ی گرماسنجی خود را در سال جاری آغاز خواهد کرد. لین و اسمیرنف امیدوار هستند بتوانند از این تلسکوپ برای اثبات فرضیه‌های خود استفاده کنند. بر اساس گزارش‌ها، جیمز وب از حساسیت کافی برای مشاهده‌ی سیاره‌های گرم‌تر از 376 درجه‌ی سانتی‌گراد در محدوده‌ی 100 پارسکی از مرکز راه شیری برخوردار است.
لین همچنین به‌دنبال همکاری با دانشمندان سیاره‌ای برای برداشتن گام‌های بعدی است. بر اساس انتظار‌ها داده‌های جیمز وب از دیگر جستجوها هم برای تحلیل‌های او مناسب هستند. اگر روند گرمایشی در داده‌ها آشکار شود به‌سختی می‌تواند توضیحی غیر از ماده‌ی تاریک داشته باشد؛ اما اگر این نظریه اثبات نشود چطور؟ به گفته‌ی لین:
حتی در صورت شکست، باز هم به داده‌های جدیدی از جهان دست خواهیم یافت. تا زمانی‌که در عمل بررسی‌ها را آغاز نکنیمُ نمی‌توانیم با اطمینان سخن بگوییم.

لینک کوتاه:
https://www.rahetaraghi.ir/Fa/News/260536/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

گردهمائی بزرگ و صمیمی جانبازان 70 درصد همدان با مسئولان استان

معرفی فرصت های سرمایه گذاری کیش از رسانه ملی

سرهنگی: اجرای دقیق قوانین مناطق آزاد باعث حفظ و جذب سرمایه گذاران و جلوگیری ازخروج آنان از کشور می شود

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش: امنیت کشور مرهون حضور همه جانبه ارتش در کنار سایر نیروهای مسلح است

سفر رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران به استان بوشهر

ادای احترام معاون رییس جمهور و رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران به مقام والای شهدای شهر بوشهر

نخستین نشست ستاد شاهد شهرستان‌های استان تهران در سال جدید برگزار شد

پیام تسلیت رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پی درگذشت مادر شهیدان گرانقدر «انصاری رامندی»

پیام تسلیت رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پی درگذشت مادر شهیدان گرانقدر «فرشیدفر»

جانباز گرانقدر 70 درصد «سلمان کلیوند عباسی» به خیل شهدا پیوست

تعظیم روز ارتش

مولدسازی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است

پیگیری فشرده‌ی سازمان منطقه آزاد کیش برای تعیین تکلیف مالیات بر ارزش افزوده/ جلسه اختصاصی کمیسیون اقتصادی مجلس با سرهنگی

همدلی همکاران در مسیر تحقق اهداف سازمانی ضرورت دارد

مدیرکل بنیاد استان آذربایجان شرقی به مشکلات 50 نفر از مراجعان رسیدگی کرد

ارتش جمهوری اسلامی ایران افتخار و مایه سربلندی کشور

پیام تبریک بنیاد شهید وامور ایثارگران استان گیلان به مناسبت فرا رسیدن روز ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیروی زمینی

سه‌شنبه‌های ایثارگری در مازندران

پیام تسلیت نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران در پی درگذشت پدر شهیدان والامقام دهنوی

قدرت و اقتدار نیروهای مسلح ایران امروز در اوج است

تشکیل کمیته های تخصصی شورای سلامت کیش / تشکیل اولین کمیته تخصصی دندانپزشکان در راستای اجرای طرح سلامت پایدار هم زمان با روز دندانپزشک

سفر سرپرست اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان ایلام به شهرستان ایوان

ثبت گزارش جامعه هدف بنیاد شهید و مردم با مراجعه به سامانه سوت زنی

تجلیل استاندار یزد از خانواده شهدای ارتش

مدیرکل بنیاد استان آذربایجان شرقی به مشکلات 50 نفر از مراجعا رسیدگی کرد

جشنواره نان و شیرینی کیش به دلیل شرایط نامناسب جوی از 30 فروردین آغاز می شود

فناوری روز دنیا در خدمت بهداشت کیشوندان/ از جدیدترین دستگاه ماموگرافی کشور در بیمارستان کیش بهره‌برداری شد

توسعه تجهیزات و ارتقای خدمات بیمارستان؛ راهبرد اصلی سازمان‌ منطقه آزاد کیش در حوزه سلامت

دیدار تشکل‌های شاهد و ایثارگر با معاون امور بین الملل دفتر مقام معظم رهبری

باران رحمت در کیش؛ شب پرتلاش نیروهای شرکت عمران، آب و خدمات برای جلوگیری از آب‌گرفتگی معابر جزیره

پیام تسلیت دکتر رئیسی در پی درگذشت پدر شهیدان «دهنوی»

انتصاب جدید در سازمان منطقه آزاد کیش

صبر و ایثار خانواده‌های معظم شاهد و ایثارگر درس آموز است

اقدامات سازمان اقتصادی کوثر منجر به خودکفایی‌های بزرگ در حوزه اقتصادی شد

افزایش تعامل بنیاد شهید و امور ایثارگران با آموزش و پرورش برای توسعه فعالیت های فرهنگی

مدیرکل بنیاد شهید کرمانشاه بر شناساندن سبک و سیره عملی شهدا به جوانان تآکید کرد

مدارس کیش فردا 28 فروردین غیر حضوری شد

برگزاری جلسه شورای معاونان و اطلاع رسانی بنیاد استان سمنان

تجمع مردم یزد در گلزار شهدا و قدردانی از پاسخ مقتدرانه سپاه

حل مشکلات جامعه ایثارگری نیازمند مشارکت دستگاه هاست

سال 1401 ؛ سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین»

جلسه شورای سیاستگذاری ستاد کنگره شهدای استان البرز برگزار شد

«حفظ نظم و انضباط اداری» و «پاسخگویی حداکثری به جامعۀ هدف» پایه و اساس خدمت است

مادر شهیدان والامقام «انصاری رامندی» به لقاءالله پیوست

پلمپ یک واحد پذیرایی گرانفروش در جزیره کیش

همه فرزندان شهدا و جانبازان 70 درصد آذربایجان شرقی استخدام می‌شوند

عملیات عمرانی طرح جامع گلزار شهدای قزوین آغاز می‌شود

تکریم مدیرکل بنیاد کرمانشاه از ایثارگران شهرستان جوانرود

مادر گرامی شهیدان «فرشیدفر» به فرزندان شهیدش پیوست

یادواره شهدای معلم حوادث تروریستی آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان