بزرگنمايي:

راه ترقی - شهر: محمودیه از اولین مناطق شمیران بود که در دهه 50 میلادی توسط افراد ثروتمند و با نفوذ برای زندگی انتخاب شد. اما با وجود ساکنین ثروتمندش جلوه و زرق و برق اغراق آمیزی به خود نگرفت، چون ساکنین محله سرمایه خود را در خانه های شان هزینه نکردند. اما در چند سال اخیر با تغییر شکل الگوی شهرسازی محله، بافت قدیمی آن نیز تا حدودی دستخوش تغییر شده است.

به گزارش شهر، محمودیه در گذشته شامل آبادی و باغ‌هایی بوده که در دو کیلومتری جنوب غربی تجریش واقع بوده ‌است. این محله نسبتاً مرتفع در بلندی 1600 متری از سطح دریا قرار دارد و آب و هوای این منطقه کاملا معتدل است. محمودیه محله‌ای اعیان‌نشین در شمال تهران و واقع در منطقه 1 است که بسیاری از افراد مهم و ثروتمند تهران در آن ساکن بوده و هستند.
محمودیه از اولین مناطق شمیران بود که در دهه 50 میلادی توسط افراد ثروتمند و با نفوذ برای زندگی انتخاب شد. اما با وجود ساکنین ثروتمندش بافت محله جلوه و زرق و برق اغراق آمیزی به خود نگرفت، چون ساکنین محله سرمایه خود را در خانه های هایشان هزینه نکردند.
اگر در کوچه های محله محمودیه گشت و گذاری داشته باشید در مقایسه با محله‌های مرفه‌نشینِ مشابه مانند الهیه و نیاوران، کمتر شاهد خانه های رنگارنگ و مدرن هستید. می‌توان گفت که در این محله ماهیتِ سرمایه و ثروت در قالب ویلاها، ساختمان ها و برج های مدرن نمود چشمگیری نداشته است، و در این محله خانه هایی می بینید که در زمین های وسیع با باغ های زیبا و با معماری قدیمی ساخته شده اند.
البته الگو شهرسازی محله در چند سال اخیر تا حدودی دستخوش تغییر شده است و بخشی از این بافت سنتی و قدیمی به مرور جای خود را به برج های مسکونی گران قیمت داده است و این برج ها در حال ساخت هستند.
تاریخچه
در خصوص زمان شکل‌گیری و وجه تسمیه این محله دو روایت وجود دارد
در روایت اول آمده این محله در زمان رضا شاه پهلوی شکل گرفته است و شخصی به نام محمودیه ساکن قدیمی این محله بوده که در زمان شکل‌گیری محله زحمات بسیار زیادی برای آن کشیده ‌است.
در روایت دوم نیز می گویند در زمان محمد شاه قاجار، (پدر ناصر الدین شاه) در این محل قصری برای شاه ساخته شد که نامش را کاخ محمدیه گذاشتند. اما این قصر به شاه جوان وفا نکرد و به محض ورودش به قصر، در اثر بیماری نقرس درگذشت و محمدیه متروکه ماند.
این محدوده در تهران قبل از این عباسیه نام داشت که به وزیر محمد شاه به نام حاج میرزا آقاسی که نام کوچکش عباس بود تعلق داشت. در گذشته دور تا دور این محدوده دیوار کشی شده بود و به آن قلعه عباسیه هم می گفتند.
نام قلعه عباسیه در کتاب ناسخ التواریخ آمده است. در آن زمان زمین های ده محمدیه (محله زعفرانیه) نیز بخشی از قلعه عباسیه بود اما بعد ها که محمد شاه در بخش جنوبی قلعه عباسیه برای خود کاخی بنا کرد، ده محمدیه از قلعه عباسیه جدا شد.
بعد از مرگ حاج میرزا آقاسی هم قلعه عباسیه به‌عنوان ملک خالصه (دولتی) به محمد رحیم خان علاء الدوله فروخته شد. او این ملک را به نام پسرش محمودخان احتشام السلطنه (محمود علامیر) محمودیه نامگذاری کرد.
اشتمپ با محمودیه چه کرد
بعد از آن بخش هایی از زمین های محمودیه توسط حاج محمد حسین امین الضرب، تاجر ثروتمند عصر ناصرالدین شاه خریداری شد. حاج محمد حسین امین الضرب زمین های محمودیه را به دکتر اشتمپ سوئیسی فروخت.
او نخستین دندانپزشک ایران و دندانپزشک احمد شاه قاجار بود که در دوره پهلوی اول و دوم هم طبابت می کرد. خانه‌ او در شمال محمودیه قرار داشت. اشتمپ زمین های محمودیه را به قطعات بزرگ 5 هزار متری و بیشتر تقسیم کرد و آن ها را به افراد خارجی که هر کدام به دلایل مختلف مانند جنگ، ماموریت و ... در ایران بودند، فروخت.
برای همین بیشتر ساکنین محله مسیحی بودند. اشتمپ در اراضی محمودیه زراعت می‌کرد و به پرورش دام به ‌ویژه پرورش خوک هم مشغول بود.
2 رشته قنات به نام‌های قنات قلعه محمودیه و قنات علی‌آباد در شمال قلعه محمودیه وجود داشت است.
در اسناد تاریخی آمده است که اشتمپ برای لایروبی قنات‌های قلعه 90 هزار تومان هزینه کرد. در آن روزگار جمعیت این قلعه 60 نفر مسیحی برآورد شده بود که به ارمنی، فارسی و ترکی صحبت می‌کردند.
بعد از فوت اشتمپ، حدود 2 هکتار از اراضی قلعه به همسرش رسید و ورثه مابقی اراضی را فروختند. به این‌ترتیب و در طول زمان عمارت و حمام قلعه محمودیه از بین رفت و آنچه که امروزه به نام محله محمودیه شناخته می شود به تدریج از اوایل دهه 30 به قطعات کوچکتر تقسیم و به افراد مختلف واگذار شد.
اقدامات کشتکار
در سال 1279 اولین کارخانه مولد برق جهت روشنایی محمودیه در چهار راه دکتر حسابی توسط حاج محمود کشتکار تأسیس شد. در محله محمودیه یک میدان به نام توتستان کشتکار و یک یخچال طبیعی به همین نام نیز وجود داشت که نامشان بر گرفته از نام مالک اصلی آن حاج محمود کشتکار بود. البته امروزه هیچ اثری از این دو مکان باقی نمانده است.
محله ای با نام های آشنا
مهدی اعرابی، از اهالی قدیمی شمیران و استاد ارتباطات، درباره مالکان قدیمی محله محمودیه این‌طور یاد می‌کند: «از مالکان قدیمی محله می‌توان به صفای اصفهانی اشاره کرد که خیابانی به نام او نیز در این محله به چشم می‌خورد. مدرسه‌ای هم به همین نام در این خیابان هست».
از دیگر ساکنین در محله محمودیه می‌توان از میرزا محمود کشتکار و لطف‌الله ‌خان‌ ترقی (پدر گل ترقی) یاد کرد.
همچنین گلی ترقی نویسنده شهیر ایرانی بازتاب خاطرات خود در این محله را در بعضی کارهایش به رشته تحریر در آورده است.
گسل محمودیه
محله محمودیه بر روی گسلی به همین نام قرار گرفته‌است. گسل محمودیه به طول حداقل 11 کیلومتر و امتداد شرقی _ غربی، در گستره محمودیه تا پایان بزرگراه چمران و شمال هتل استقلال دیده می‌شود.
این گسل به همراه گسل‌های نیاوران و گسل شمال تهران (که تجریش، زعفرانیه، الهیه و فرمانیه را در بر می‌گیرد) منطقه شمیرانات و به‌طور کلی شمال تهران را به یکی از حساس‌ترین نقاط این شهر به هنگام زلزله بدل کرده‌است.
گرانترین مرکز خرید ساعت تهران
محله محمودیه دربرگیرنده لوکس ترین و گران‌ترین مراکز خرید تهران است. مشهورترین پاساژ این محله، پاساژ محمودیه می‌باشد که گران‌ترین مرکز خرید ساعت در شهر تهران و قطب ساعت‌های لوکس این شهر است.
موقعیت جغرافیایی و دسترسی
محمودیه از شمال به محله زعفرانیه، از جنوب به بزرگراه چمران و چهارراه پارک وی، از شرق به خیابان ولیعصر و اراضی حاج محمود کشتکار و از غرب به محله اوین و سعادت آباد محدود می‌شود.
از نظر دسترسی هم برای سکونت در محله محمودیه نگرانی چندانی وجود ندارد. بزرگراه چمران و خیابان ولیعصر دسترسی مناسبی در اختیار شما قرار می دهند. نزدیکترین ایستگاه های مترو به محمودیه ایستگاه های تجریش و قلهک هستند.
خطوط بی آرتی نیز در این منطقه به مردم خدمت رسانی می کنند.
از خیابان های مهم این محله می توان خیابان محمودیه، مقدس اردبیلی، مهر، صفای اصفهانی، الف، ب و خیابان جمشید مشایخی(ج)، را نام برد.