بزرگنمايي:

راه ترقی - همشهری / ماسک،‌ واکسیناسیون و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، سه‌گانه‌های محافظت در برابر کروناست
یکتا فراهانی/ پیک پنجم با تمام توان در حال پیشروی است تا جایی که روز گذشته، بیش از 27 هزار بیمار جدید را به آمارها اضافه کرد و جان 268 نفر را در یک‌ شبانه‌روز گرفت. هر روز دایره قربانیان بزرگتر می‌شود و دایره رعایت پروتکل‌ها کوچکتر. به طوریکه، پس از پایان 6 روز تعطیلات کرونایی در شرایطی که انتظار می‌رفت وضعیت شیوع کنترل شود، اما معاون کل وزیر بهداشت، تاکید کرده که این تعطیلات در کنترل کرونا، تاثیری نداشته است. به گفته ایرج حریرچی، میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در 5 شهر تهران، کرج، قم، گیلان و مازندران، کمتر از 40 درصد و بین 29 تا 39 درصد بوده است. در کل کشور هم میزان رعایت‌ این پروتکل‌ها، حدود 44 درصد اعلام شده است. همین موضوع سبب شد تا روز گذشته، استاندار تهران، اعلام کند که تمدید تعطیلات کرونایی، بعید است. متخصصان، تنها راه حل خروج از این بحران را واکسیناسیون گسترده و سریع می‌دانند. از آن طرف اما گفته می‌شود که واکسیناسیون، به تنهایی کافی نیست و باید پروتکل‌های بهداشتی که مهم‌ترین آنها استفاده از ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی است، رعایت شود. حالا فعالان نظام سلامت بر تاثیرگذاری این مثلت، بر مدیریت کرونا تاکید می‌کنند؛ سه‌گانه سرعت‌بخشیدن به واکسیناسیون، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و البته استفاده از ماسک. همزمان با آغاز موج جدید کرونا و شروع پیک پنجم، حالا خبرها از ابتلای گروه بزرگتری از کودکان حکایت دارد؛ کودکانی که پیش از این کمتر قربانی کرونا می‌شدند و حالا در نبود نام‌شان در فهرست واکسیناسیون و پیشروی گسترده بیماری، نگرانی از ابتلایشان، افزایش پیدا کرده است. چندی پیش، رئیس بخش عفونی بیمارستان کودکان مفید از مرگ 77 کودک در این بیمارستان از ابتدای شیوع کرونا تاکنون خبر داد. به گفته او 92 درصد از این کودکان بیماری‌ زمینه‌ای داشتند. حالا در شرایطی که پیک پنجم، بیشتر از پیک‌های قبلی، کودکان را گرفتار می‌کند و نظام آموزشی کشور، در حال بازگرداندن کودکان به کلاس‌های درس است؛ شمس‌الله نوری‌پور، متخصص کودکان، فوق تخصص نوزادان و رئیس بیمارستان کودکان مفید در گفت‌وگو با همشهری توضیحات بیشتری درباره جزییات ابتلای کودکان به کرونا در این پیک می‌دهد.
هم‌اکنون که در پیک پنجم به‌سر می‌بریم و آمار ابتلا بالاست، وضعیت پذیرش کودکان مبتلا به کرونا در بیمارستان مفید به چه صورت است؟
ما در بیمارستان مفید و در بخشی که مختص بستری بیماران مبتلا به کروناست، 29تخت داریم که هفته گذشته حدود 75درصد تخت‌ها از سوی این بیماران اشغال شده بود، اما هم‌اکنون 15بیمار مبتلا به کوویدـ 19داریم؛ یعنی در حدود 50درصد بخش، کودکان مبتلا به کرونا بستری هستند. البته بخش آی‌سی‌یو مخصوص بیماران کرونایی در بیمارستان مفید هم 9تخت دارد که هفته قبل حدود 75درصدشان اشغال شده بود. بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان هم 6تخت دارد که هم‌اکنون 3تخت آن پر شده است. البته آمار روزانه به‌طور مرتب تغییر می‌کند، اما می‌توان گفت در مقایسه با سال قبل به‌دلیل سرعت بالای انتقال ویروس دلتا، قطعا موارد بستری افزایش بیشتری داشته‌ است. ازهمان ابتدا هم کودکان و نوزادان مبتلا می‌شدند، اما حالا با شیوع ویروس جدید، تعداد بالاتر رفته است.
 یعنی آنطور که گفته می‌شود، تمام تخت‌های بیمارستان پر نشده است؟
خیر، تمام تخت‌ها پر نشده است و پذیرش انجام می‌شود. همچنین بخش اورژانس بیمارستان مفید هم بسیار فعال است. بخش بیماران تنفسی 22تخت دارد که هم‌اکنون 13تخت بیمار با علائم تنفسی را در خود جای داده است. 7تخت هم مختص مراقبت از دیگر بیمارانی است که علائمی از بیماری کوویدـ19ندارند. البته در این پیک، با افزایش موارد بستری و مراجعه بزرگسالان مبتلا به کوویدـ 19، اغلب بیمارستان‌ها پر شده و طبیعتا بیمارستان‌های مخصوص کودکان هم با افزایش بستری و مراجعه روبه‌رو شده‌اند که این نشان‌دهنده سرایت بیشتر بیماری است. نکته اینجاست که واکسیناسیون هم نمی‌تواند به‌طور کامل مانع از ابتلا به این بیماری شود؛ بنابراین کسانی هم که واکسن دریافت کرده‌اند باید همچنان همه موارد بهداشتی را رعایت کنند.
 میزان ابتلای نوزادان به این بیماری چقدر است؟
 در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان این بیمارستان، از ابتدای شیوع کرونا تاکنون نزدیک به 75مورد بستری نوزاد مبتلا به کرونا داشته‌ایم؛ البته این آمار تنها مربوط به بیمارستان مفید است. در شهر تهران، بیمارستان‌های دیگری هم هستند که کودکان را پذیرش می‌کنند؛ مثل بیمارستان حضرت علی‌اصغر(ع)، مرکز طبی کودکان، بیمارستان بهرامی و شهید فهمیده که در بخش دولتی تخصصی کودکان مشغول به‌کارند و تمهیدات لازم هم برای پذیرش کودکان مبتلا به کرونا در آنها درنظر گرفته شده است. اما با توجه به ارجاعی و فوق‌تخصصی بودن بیمارستان کودکان مفید و متخصصان باتجربه در بخش عفونی و ریه، این بیمارستان می‌تواند خدمات موردنیاز بیماران مبتلا به کرونا را در اختیار کودکان بیمار قرار دهد.
 معمولا نشانه‌های کودکان مبتلا به کرونا چیست و درمانشان به چه صورت است؟
بعضی از کودکان بدون علامت هستند؛ مثلا تست کرونای برخی نوزادان که برای جراحی مراجعه می‌کنند، مثبت می‌شود؛ درحالی‌که هیچ نشانه‌ای ندارند و برای بیماری دیگری به بیمارستان مراجعه کرده‌اند. اما به‌طور کلی نشانه‌های بیماری در سویه دلتا در کودکان هم بیشتر شبیه سرماخوردگی و گاهی هم همراه با مشکلات گوارشی است. گاهی هم نشانه‌های بیماری مثل بیماری کاوازاکی، همراه با مشکلات و ضایعات پوستی است. درمان‌های حمایتی کودکان هم مانند مایع‌درمانی، سرم‌تراپی و اکسیژن‌درمانی اغلب مشابه بزرگسالان است. به علاوه درصورت آلوده‌شدن کودکان به میکروب، آنتی‌بیوتیک هم تجویز و درصورت لزوم هم از داروی رمدسیویر استفاده می‌شود.
 درگیری ریه در بین کودکان به چه صورت است؟
شاید کمتر از 10درصد کودکانی که در بخش کوویدـ 19بستری‌اند، نیاز به اکسیژن پیدا ‌کنند. والدین باید با دیدن نشانه‌های سرماخوردگی و گوارشی، کودک را نزد پزشک ببرند.
 بررسی‌هایی که در این بیمارستان انجام شده، مشخص کرده که اغلب این کودکان چطور به کرونا مبتلا می‌شوند؟
شاید در بسیاری از خانواده‌ها، کودکان زیاد از خانه خارج نشوند، ولی با توجه به اینکه والدین خارج از خانه فعالیت می‌کنند، می‌توانند بیماری را به دیگر اعضای خانواده، ازجمله کودکان هم منتقل کنند؛ بنابراین رعایت موارد بهداشتی موضوع بسیار مهمی است که حتما باید درنظر گرفته شود؛ یعنی اگر کودکی مبتلا شود، والدین حتما باید از ماسک استفاده کنند و از خانه خارج نشوند؛ چراکه می‌توانند بیماری را به دیگر افراد جامعه منتقل کنند؛ چرخه‌ای که اگر به درستی رعایت شود، عامل بسیار مهمی برای کم شدن تعداد مبتلایان خواهد بود.
 چندی پیش رئیس بخش عفونی این بیمارستان، شمار فوتی‌های کرونا در میان کودکان این مرکز را 77نفر اعلام کرد. آخرین آمار چه تعداد است؟
تعداد کودکان فوت شده بر اثر ابتلا به کرونا براساس پیک‌های مختلف بیماری، همزمان با شدت گرفتن بیماری متفاوت است. آمار دقیق را وزارت بهداشت می‌تواند اعلام کند. البته با توجه به اینکه میزان ابتلا در کودکان کمتراست، به همان نسبت هم آمار مرگ‌ومیر در میان آنها بسیار کمتر از بزرگسالان است. آمار مرگ کودکان اغلب مربوط به کسانی است که از قبل بیماری‌های زمینه‌ای مثل بیماری‌های قلبی یا تنفسی مادرزادی داشته‌اند. البته گاهی هم با وجود سیستم ایمنی سالم، امکان ابتلا به بیماری سخت کرونا در کودکان هست که این مربوط به بار ویروس دریافتی بیمار است که وارد بدنش می‌شود.
 با توجه به شرایط جدید ابتلای افراد به کرونا و درصد پایین واکسیناسیون در کشور، بازگشایی مدارس چقدر می‌تواند در تشدید وضعیت شیوع بیماری نقش داشته باشد؟
در این مورد باید بیشتر به راهکارهای جامعه جهانی توجه داشت؛ یعنی اگر تا 2ماه دیگر واکسیناسیون به‌صورت گسترده‌تری انجام شود، شاید امکان بازگشایی مدارس با استفاده از ماسک و رعایت موارد دیگر پیشگیری از بیماری مثل شستن مکرر دست‌ها، رعایت فاصله اجتماعی و شرایط مناسب تهویه کلاس‌ها وجود داشته باشد؛ در غیراین صورت، بدون واکسیناسیون، باز شدن مدارس کار درستی نخواهد بود.
شهناز آرمین، پزشک کنترل عفونت در کمیته کرونای بیمارستان مفید در گفت‌وگو با همشهری از مرگ 75کودک به‌دلیل ابتلا به کرونا از ابتدای شیوع پاندمی در کشور خبر می‌دهد و می‌گوید که 90درصد این کودکان، مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای بودند:«کودکان از همان ابتدا به کرونا مبتلا می‌شدند اما میزان ابتلایشان نسبت به بزرگسالان کمتر بود. با شروع پیک‌ها و جهش‌های جدید و همچنین افزایش شدت و شیوع بیماری، درگیری کودکان با این ویروس افزایش پیدا کرد.» به‌گفته او، علائم ابتلا در کودکان مانند بزرگسالان اما با التهابات بیشتر است که می‌تواند ارگان‌های بدنشان را درگیر کند؛ یعنی حتی با وجود منفی بودن جواب تست کرونا، نشانه‌های بیماری می‌تواند به‌صورت تشنج، درگیری کلیه یا کبد، مشکلات پوستی یا کاهش سطح هوشیاری در آنها باشد. این متخصص عفونی کودکان تأکید می‌کند که تنگی نفس به‌دلیل ابتلا به کرونا در 80درصد کودکان دیده می‌شود، علائم گوارشی مثل اسهال هم در حدود 75درصد مراجعه‌کنندگان دیده شده و در کنار این‌ها سرفه هم زیاد است. البته باید به این نکته هم توجه کرد که کودکان، می‌توانند ناقلان بی‌علامت باشند؛ یعنی بدون اینکه خودشان درگیر شوند، ویروس را به دیگران منتقل کنند. او در ادامه به وضعیتی که نشان‌دهنده بدحالی کودک مبتلا به کروناست اشاره می‌کند و می‌گوید که اگر اکسیژن خون این کودکان، کمتر از 92درصد باشد، باید اکسیژن‌درمانی شوند، در غیراین صورت، در خانه، تب‌ کنترل و مایعات فراوان مصرف شود. آرمین درباره بالا رفتن میزان ابتلای کودکان در پیک پنجم هم توضیحاتی می‌دهد:« نمی‌توان گفت که تعداد کودکان مبتلا به کرونا چقدر است یا نسبت به پیک‌های قبلی بیشتر بوده یا خیر، چرا که بیمارستان‌های زیادی بخش کودکان دارند که این بیماران را پذیرش می‌کنند.»