راه ترقی - باشگاه خبرنگاران / تهیه کننده سریال دودکش درباره ویژگی‌های این مجموعه تلویزیونی و آینده داستانی آن گفت.
سریال دودکش2 به کارگردانی برزو نیک نژاد و تهیه‌کنندگی زینب تقوایی از اواسط بهمن ماه و در سکوت خبری وارد مرحله فیلمبرداری شده است. فصل اول این سریال نخستین بار به کارگردانی محمدحسین لطیفی و تهیه‌کنندگی زینب تقوایی در ماه رمضان سال 1392 از شبکه یک سیما پخش شد و با توجه به ژانر کمدی و خانوادگی اش توانست به یکی از آثار پرمخاطب تبدیل شود.در سری دوم دودکش، برزو نیک نژاد علاوه بر نویسندگی، کارگردانی این سریال را نیز برعهده دارد.
در خلاصه داستان سریال دودکش 2 اینگونه آمده است که «خانواده فیروز مشتاق که بی قیف و قپی به سفری رفته اند، در راه بازگشت به تهران با دختری همسفر می‌شوند که از نظر بهروز، «نیمه گمشده» قلمداد می‌شود و این، شروعی برای فرو رفتن خانواده در آمپاس است!.
هومن برق نورد، سیما تیرانداز، بهنام تشکر، نگار عابدی، امیرحسین رستمی، الناز حبیبی، محمدرضا شیرخانلو و یاس نوروزی بازیگران فصل اول «دودکش» هستند که در فصل دوم نیز با تغییراتی به همراه بازیگران جدید حضور دارند.
براساس نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی از سریال‌های تلویزیونی نیمه اول تیر 1400 هفت قسمت ابتدایی فصل دوم سریال «دودکش» شبکه یک سیما با 43.4 درصد مخاطب با رضایت 81.1 درصد درحد زیاد در صدر سریال‌های در حال پخش سیما قرار گرفت.

به بهانه پخش سریال سریال دودکش2 گفت‌وگویی با زینب تقوایی تهیه‌کننده این سریال داشتیم که در ادامه می خوانید:
این شب‌ها مخاطب با سریال «دودکش 2» همراه شده است. انتظار چنین واکنشی را داشتید؟
قطعا شما به عنوان برنامه سازی که چند سالی هست وارد حوزه سریال و فیلم شده اید، در جریان تولید و حتی پیشتر از آن در مواجهه با فیلمنامه و موشکافی جریان نگارش متن، می‌توانید به برآوردی نسبی از میزان مقبولیت پروژه نزد بینندگان برسید. این مسئله طبعا درباره سریال «دودکش 2» هم صدق می‌کرد. ظرفیت‌های سریال در شخصیت پردازی، شوخی سازی و طراحی موقعیت‌های کمدی که در متن فعلی هم روی آن‌ها تمرکز خاصی صورت گرفته، تقریبا ما و مدیران سازمان صدا و سیما را متقاعد کرده بود که این پروژه روی آنتن می‌تواند بازخورد‌های مثبتی را از سمت مردم دریافت کند. این را هم باید در نظر داشته باشید که دو عنصر کلیدی سرگرمی سازی و پیام رسانی همزمان در بستر ایده آلی مثل «دودکش 2» با تمام ابزار‌های کمدی که در اختیار دارد، قابل دستیابی بوده و هست و این امتیاز نیز در استمرار آن و پیش بینی توفیقش روی آنتن موثر بود.
به ویژه که خود برزو نیک نژاد در مقام خالق کاراکتر‌ها این بار هم طراحی قصه‌ها را به عهده داشته و روی نگارش فیلمنامه نظارت دارد. البته ناگفته نماند نیک نژاد با وجود مشغله‌های کارگردانی در این سریال با این حجم از تنوع لوکیشن و فضا‌های متفاوت و حضور پرتعداد بازیگران در قاب، به جز نظارت بر فیلمنامه، اغلب در اتاق تدوین حضور پیدا کرده که خروجی قابل دفاع باشد.

فکر می‌کنید «دودکش 2» چقدر مخاطب دارد؟
فعلا مراجع معتبری که می‌توان در این زمینه به آن‌ها استناد کرد، یکی مرکز تحقیقات سازمان صداوسیماست که اخیرا اعلام کرد فقط هفت قسمت ابتدایی «دودکش 2» بین سریال‌های روی آنتن در نیمه اول تیر ماه امسال 43.4 درصد مخاطب با رضایت 81.1 درصد در حدزیاد داشته و صدرنشین شده. دیگری هم اپلیکیشن تلوبیون است که ظاهرا در آستانه نزدیک شدن به مرز 6 میلیون بازدید قرار دارد. عددی که بی اغراق، بین سریال‌های اخیر تلویزیون یک رکورد چشمگیر محسوب می‌شود. با اتکا به همه این‌ها می‌توانیم خوشبختانه به رضایت غالب بینندگان از «دودکش 2» برسیم.
جمع کردن همه گروه قبلی کار سختی است. این همراهی در بازیگران هم بود که سریال ادامه پیدا کند؟
بله به هر حال مسئله مرور زمان و مشغول بودن عوامل و تعهدشان در پروژه‌های دیگر در تولید سری مجموعه‌هایی مانند «دودکش 2» همیشه وجود دارد. با این وصف گروه بازیگران در صدر عوامل و به عنوان ویترین سریال چنان از «دودکش 1» رضایت و واکنش‌های خوب و امیدوار کننده‌ای را از سوی مردم در خاطر داشتند که موجب شد تا حضورشان در «دودکش 2» هم قطعی شود. البته برای ایجاد تنوع، تغییراتی هم در بازیگران داشتیم.

نفوذ ادبیات و دیالوگ نویسی در «دودکش 2» بر فرهنگ عامه و دایره واژگان مردم
بزرگترین چالش شما در فصل دودکش2 چه بود؟
شاید بیشترین هم و غم ما، جلوگیری از رسیدن به تکرار و بیهودگی بود.«دودکش 2» آمیزه‌ای از زیرگونه‌های مشهور کمدی همچون اسلپ‌استیک، کمدی رمانتیک و ... است که به تبع پتانسیل‌هایی که در اختیار دارد، گاه به سوی دیگر انواع کمدی نیز متمایل می‌شود. با این وصف، مخاطبان تلویزیون همیشه از کمدی‌های کلامی بیشتر استقبال می‌کنند و ارتباط بهتری با آن می‌گیرند. بر همین اساس، طرح ریزی ما در «دودکش 2» پروراندن شوخی‌های کلامی و علی الخصوص تکیه کلام‌های آشنایی بود که گویی دیگر بدل به شناسنامه این سریال شده اند. هرچند تلاش داشتیم در همین بخش هم به داشته‌های قبلی اکتفا نکنیم و یا اصطلاحا روی آن‌ها متوقف نشویم تا مجموعه درجا بزند.
اگر دقت کنید دایره تکیه کلام‌ها در این سری گسترش یافته و دامنه آن‌ها هم کنترل شده است. جالب آنکه تمام این اصطلاحات سال‌هاست در ادبیات فارسی وجود داشته اند، ولی امروز وقتی کسی از واژه‌های «آمپاس» یا «لغز» استفاده می‌کند، خاطره جمعی مردم ناخواسته و به سرعت متمایل به کاراکتر فیروز مشتاق و خانواده اش می‌شود! نکته‌ای که با توجه به آن می‌توان به نفوذ ادبیات و دیالوگ نویسی در این سریال بر فرهنگ عامه و دایره واژگان مردم هم پی برد.
به ویژه وقتی می‌بینید خیلی از سریال‌ها قبلا روی تکیه کلام‌ها مانور داده اند، ولی کمتر نمونه‌ای مثل «دودکش 2» در این باره تأثیرگذار ظاهر شده است که خدا را شکر، نشان از دیده شدن مجموعه دارد.

چرا فاصله تولید فصل اول و دوم دوکش طولانی شد؟
تأمل برای رسیدن به فیلمنامه‌ای درخور و البته مهمتر از آن، مشغول بودن من و دیگر اعضای اصلی پروژه در آثار دیگر، شرایطی ایجاد کرد که با وجود میل ما و مدیران سازمان، چند سالی تا تولید و پخش سری جدید فاصله بیفتد. گرچه طی همین چند سال بار‌ها و به دفعات «دودکش 1» در شبکه‌های مختلف بازپخش داشت که همیشه هم با استقبال خوب مردم همراه بوده است.
کوچکترین شوخی‌های «دودکش 2» بلافاصله در فضای مجازی می‌پیچد
این روز‌ها که سریال پخش شده، شاهد انتقاد‌هایی هم بوده اید؟
بله به هر حال پویایی هر کاری و مقیاس دیده شدنش، همین نقد‌ها و طرح انتظارات و مطالبه‌ها هستند. ما هر مقدار که بازخورد مثبت از سمت مردم و رسانه‌ها داشتیم، در مقابل برخی انتقادات را هم به بخش‌های مختلف کار شاهد بوده ایم که اتفاقاً هر دو برای گروه سازنده، محترم و مغتنم هستند. تمجید‌ها انرژی می‌دهند و نقاط قوت سریال نزد مردم و منتقدان را برای ما روشن‌تر می‌کنند و ایرادگیری‌ها هم در وجهی، امکان اصلاح یا تقویت در برخی نقاط را فراهم می‌سازند. به هر حال ما از هر دوی این نظرات بهره می‌بریم.
ضمنا شما باید اهمیت ملاحظات اخلاقی و عرفی و معذوریت‌های آنتن پخش را نیز در ساخت چنین سریالی که بواسطه مضمون کمدی اش بیش از بقیه آثار زیر ذره بین می‌رود، در نظر داشته باشید. الان کوچکترین شوخی سریال با مسائل اجتماعی و در معدود مواردی کنایه‌های طنزآمیزِ حتی خفیف سیاسی، بلافاصله پس از پخش در فضای مجازی آگراندیسمان و وایرال می‌شود. نکته‌ای که مسئولیت ما را در قبال آنچه می‌سازیم و به پخش می‌سپاریم، صد چندان می‌کند.

ادامه قصه جذاب‌تر می‌شود؟
بله خب! تازه نیمی از سریال پخش شده و قصه در هر پیچشی، به گره افکنی‌ها و گره گشایی‌های کمیک جالبی می‌رسد.
ساخت «دودکش 3» در گروی فراهم شدن مقدماتی است
فصل سوم دودکش ساخته می‌شود؟
خوشحالم مردم «دودکش 2» را چنان پسندیده اند که طی همین مدت بار‌ها این سوال مجال طرح پیدا کرده است. بی تردید ما هم مثل مدیران سازمان و بینندگان مشتاق تلویزیون، به تداوم برند «دودکش» علاقه مندیم و به آن فکر کرده ایم. باید دید انتظاراتی که از دنباله‌های احتمالی این سریال وجود دارد، در سری جدید آن اجرایی خواهد شد و شرایط تولید و برآورد‌های مالی هم مساعد خواهند بود یا خیر تا بحث ادامه یافتن آن در آینده جدی‌تر شود.

همزمانی ضبط و پخش چقدر به کار ضربه می‌زند؟
سوال مهمی پرسیدید. شاید هنوز خیلی‌ها ندانند «دودکش 2» همزمان با پخش در حال تصویربرداری است وگروه غیر از وسواس و دغدغه‌های تولید، استرس رساندن کار به آنتن را نیز دارد. به هر حال این تصمیم سازمان بود که کار در مقطع حاضر روی آنتن برود و ما هم با علم به دشواری‌های این اتفاق، آنرا پذیرفتیم و برای تحققش، توان مضاعف گذاشتیم. خب این روند گاه فرسایشی می‌شود و برای پیشبرد کار، حداکثر توان گروه را می‌طلبد. ضمن اینکه تبعات شرایط سخت کرونایی را هم باید در جریان تولید این سریال و سایر تولیدات مد نظر داشته باشید.
شاید جالب باشد بدانید برخی قسمت‌های ما از مرز شصت دقیقه هم گذر کرده، ولی تردید ندارم به واسطه ریتم مناسب و کشش مجموعه، اغلب متوجه این تایم طولانی نشدند و برای ما هم با وجود تمام مشقاتش، تجربه جذابی بوده است. مخصوصاً که به گروه اجازه می‌دهد بازخورد‌های پخش را در تولید قسمت‌های باقیمانده لحاظ کند.شکر خدا تا اینجا که خوب پیش رفته و از آنتن جا نمانده ایم. امیدوارم در ادامه نیز همین طور پیش برود.
گفت‌وگو از الهام قبادی