بزرگنمايي:

راه ترقی - ابتکار /متن پیش رو در ابتکار منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
عوامل متعددی در فرایند تاخیر در ازدواج جوانان دخیل هستند که خانواده‌ها، نهادهای آموزشی و متولیان امر باید به واکاوی و برطرف کردن آن‌ها بپردازند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، سعیده کبیری روانشناس و مشاور خانواده، در رابطه با آسیب‌های افزایش سن ازدواج در جامعه امروز اظهار کرد: از دیدگاه روانشناسی و علم معنویت درمانی که حقیقت خلقت است ما ازدواج نمی‌کنیم که به هم برسیم چرا که در واقع، ما با ازدواج، برای مسیر زندگیمان، همسفر انتخاب می‌کنیم و باید این فکر را کنم که قرار است اهدافی داشته باشم و بسیار شیرین است که برای رسیدن به این اهداف و در این مسیر، همسفر خوبی هم داشته باشم.
وی با ذکر مثالی بیان کرد: اگر در کوهنوردی، قرار باشد که به یک قله بروم و آن را فتح کنم مسلما به تنهایی، نه تنها خطرات بیشتری دارد بلکه آسیب‌پذیری را هم بیشتر می‌کند که داشتن یک همسفر خوب در این مسیر، برای من مزایای زیادی به همراه دارد که سفر را شیرین‌تر و خطرات آن را کمتر می‌کند.
این روانشناس تصریح کرد: چیزی که همیشه به آن معتقد هستم، این است که به ازدواج به عنوان هدف نگاه نکنیم چرا که اگر به عنوان هدف به آن نگاه کنیم چراکه در مسیر ازدواج، فرایند‌ها و پیچ و خم‌های زیادی وجود دارد و اگر ازدواج هدف من شود با مشکل روبره‌و می شوم اما در مقابل، اگر به ازدواج، به عنوان فرایند شیرین و لذت‌بخش نگاه کنم انعطاف‌پذیرتر می‌شوم و با سختی‌های ازدواج هم کنار می‌آیم.
کبیری گفت: اول باید نگاه‌مان به ازدواج را درست کنیم. خداوند در قرآن کریم، ازدواج را مایه آرامش انسان عنوان کرده‌اند؛ به طوری که فرموده‌اند همسرانی از جنس شما آفریدیم تا در کنار آن آرامش بگیرید و درواقع، نگاه ما به همسریابی باید مسیر آرامش باشد، در حالی که اتفاقی که متاسفانه در جامعه ما رخ داده این است که ظواهر ازدواج دست و پا گیر شده است و ما را از حقیقت ازدواج دور کرده‌اند.
شهلا کاظمی‌پور، جامعه‌شناس و متخصص جمعیت‌شناسی و مطالعات زنان، در ادامه، با اشاره به تبعات و پیامدهای بالارفتن سن ازدواج اظهار کرد: درمورد سن ازدواج باید گفت، این نکته مهم است که ما چه سنی را مناسب ازدواج بدانیم و سپس، از آن رده سنی بالاتر را سن بالای ازدواج بگوییم. معمولا در جوامع سنتی، ازدواج‌ها در سنین پایین و برای دختران با میانگین سنی 15 و کمتر از آن و برای آقایان در سنین زیر 20 سال انجام می‌شده است اما به مرور زمان و بدنبال توسعه جوامع و شهرنشینی و پیچیدگی‌های مختلف اجتماعی، سن ازدواج افزایش پیدا کرده است. بنابراین، باید برای بالا رفتن سن ازدواج، حدی قائل شویم.
وی بیان کرد: در 30 سال اخیر، در جامعه ما میانگین سن ازدواج، برای خانم‌ها از سن 20 به 24 سالگی و برای آقایان از حدود 24 سال به نزدیک 28 سال رسیده است که این میانگین نسبت به توسعه جامعه و تحصیلات افراد و در مقایسه با جوامع دیگر نیز افزایش پیدا نکرده است و فقط مسئله اساسی ما این است که گروهی از جوانان ما، سن ازدواج‌شان با تاخیر انجام می‌شود و البته این تعمیم به همه آن‌ها نمی‌شود چرا که 50درصد زیر این میانگین سنی و بقیه بالای این میانگین ازدواج می‌کنند و در این میان، مسئله‌ای که وجود دارد برای گروهی است که ازدواج آن‌ها در سن بالا اتفاق می‌افتد و به همین دلیل است که تقریبا 40-50 درصد جوانان، بالای 27-28 سال و همچنان مجرد هستند.
سعیده کبیری، روانشناس، نیز در خصوص آسیب‌های بالا رفتن سن ازدواج در آینده خانواده و روابطی که پدر و مادر با فرزند خود خواهند داشت، اظهار کرد: وقتی که ازدواج و باروری به موقع اتفاق بیفتد یعنی در سنینی که انعطاف‌پذیری، حوصله و صبر در مسیر رشد انسان وجود دارد خیلی می‌تواند مطلوب باشد چرا که کم بودن تفاوت سن پدر و مادر با فرزند خود، باعث کاهش اختلاف‌های فرهنگی و اجتماعی می‌شود و تعاملات بهتری میان آن‌ها وجود خواهد داشت چرا که خود والدین هم برای فرزندان دوم و سوم خود می‌گویند ما حوصله و صبری که برای فرزند اول خود داشتیم شاید به آن صورت، برای فرزند سوم نداشته باشیم.
وی بیان کرد: تصور کنید بارداری اول زن در سنین 35-36 سالگی او اتفاق بیفتد مسلما از نظر قوای جسمانی، صبر و حوصله و حتی هدف‌ها هم مثل گذشته نیست. به طور مثال؛ خانمی که در میانگین سنی 20-25 سالگی مادر می‌شود اهدافی را در زندگی برای خود ترسیم می‌کند اما با وجود شرایط فعلی و شاغل بودن برخی از خانم‌ها در جامعه، هرقدر سن خانم بالاتر می‌رود اهداف آن‌ها، از لحاظ قدرت‌خواهی و پیشرفت شغلی هم بیشتر می‌شود و این متضاد با فرزندداری است و برای آقایان هم این حقیقت وجود دارد و حتی آقایان کم‌حوصله‌تر می‌شوند چرا که خداوند در وجود خانم‌ها مهر مادری را به ودیعه گذاشته است و آسیب این موضوع چه بسا در آقایان بیشتر است زیرا عاطفه مادری و فرزندخواهی که در وجود زنان است به مراتب در آقایان کمتر باشد.
شهلا کاظمی‌پور، جامعه‌شناس، در ادامه، با اشاره به نقش مهم نهادهای آموزشی در هدایت نسل جوان به سمت ازدواج به موقع تاکید کرد: نهادهای آموزشی مثل تیغ دو لبه هستند چرا که یکی از دلایل تاخیر در ازدواج جوان‌ها چه دختران و چه پسران، تحصیلات است و ما در جامعه‌شناسی با موضوعی با عنوان ارزش‌های افراد روبه‌رو هستیم که در جامعه کنونی ارزش‌ها تغییر کرده‌اند؛ به طوری که در گذشته، نیازها و ارزش‌های اول افراد ازدواج بود اما الان می‌بینیم که اولویت فرد تحصیل است.
وی مطرح کرد: تحصیل، خود عامل به تعویق انداختن ازدواج می‌شود و در ضمن، در نهاد آموزشی هم هیچ نوع تقویتی برای مهارت زندگی برای بچه‌ها وجود ندارد و به آن‌ها آموزش داده نمی‌شود؛ به طوری که ما فقط بچه‌هایمان را وادار می‌کنیم که بخوانند و امتحان دهند و در این میان هم استرس پیدا کنند. این در حالی است که هر دو مورد با هم امکان‌پذیر است.
این جامعه‌شناس یادآوری کرد: فرد هم می‌تواند تحصیل و هم ازدواج کند و سپس هم فرزند‌دار شود. ما در دانشگاه‌ها به ویژه در مدارج بالاتر، هیچ نوع توانمندی زندگی سالم زیستن را به بچه‌هایمان آموزش نمی‌دهیم و یکی از مشکلاتی که باعث عدم تفاهم و در نهایت منجر به طلاق می‌شود نداشتن مهارت‌های زندگی است چرا که وقتی جامعه پیچیده‌تر می‌شود مهارت‌ها نیز تغییر پیدا می‌کنند و از آن سادگی، شکل پیچیده‌ای می‌گیرند. البته در این میان، خانواده‌ها هم باید مشارکت داشته باشند و آن‌ها هم باید در این توانمندسازی موثر باشند.
سعیده کبیری، روانشناس و مشاوره خانواده، هم در ادامه، در رابطه با نقش خانواده و یادگیری مهارت‌های زندگی به منظور رفع این مشکل اظهار کرد: الان به خاطر نیازهای نسل جوان به برقراری ارتباط با جنس مخالف چه از لحاظ غریزه جنسی و چه از لحاظ ارتباط عاطفی، آن‌ها به سمت ازدواج آسان سوق پیدا می‌کنند اما متاسفانه، نسل‌های قبل، گاهی به دلیل نداشتن مهارت‌های زندگی، دچار مشکلاتی می‌شوند که سختگیرانه با ازدواج جوانان برخورد می‌کنند که سختگیری آن‌ها، هم از نظر مناسبت‌ها و مراسم‌ها و مهریه و هم از نظر انتخاب است. یعنی انتخاب بسیار سختگیرانه که بعضاً رویایی است و از طرفی، این مسائل به دلیل این است که تعداد بچه‌ها در خانواده‌ها کم شده است و به همین دلیل، خانواده‌ها هم به شدت به فرزندان خود وابسته هستند و به فرزندان خود سرویس می‌دهند به این دلیل که تمامی امکانات برای فرزندان‌شان فراهم شود که همه این‌ها آسیب زننده هستند.
این روانشناس تصریح کرد: وقتی بچه نگاه می‌کند که تا سنین 24-25 سالگی، از خانواده خود سرویس می‌گیرد بعد از ازدواج از همسر خود متوقع و کمال‌گرا می‌شود که همین کمال‌گرایی، باعث می‌شود که بسیاری از والدین برای بچه‌های خود یک ازدواج صد در صدی را ترسیم کرده و همه امکانات را از همان ابتدای زندگی طلب می‌کنند.
کبیری گفت: یکی از آسیب‌های جدی که امروزه وجود دارد ترس از تنهایی والدین است چرا که وقتی والدین مهارت زندگی ندارند از تنهایی می‌ترسند و سنگ‌اندازی‌های آن‌ها نیز بیشتر به خاطر همین تنهایی‌شان است. زیرا یا خودشان ازدواج موفقی نداشته‌اند و یا تک والد شده‌اند و حالا می‌ترسند که فرزندشان از آن‌ها جدا شود و این طبیعی است که بچه‌ها پس از ازدواج درگیری‌های زندگی خود را پیدا کنند و همین باعث ترس بسیاری از والدین از ازدواج فرزندانشان می‌شود.
این روانشناس ادامه داد: باید به والدین آموزش دهیم که نه تنها توقعات‌شان را کم کرده بلکه در مسیر همسریابی به فرزند خود کمک کنند. این در حالی است که مسئله‌ای هم که من همیشه با آن روبه‌رو هستم این است که بچه‌ها از سنین 14-15 سالگی غریزه طبیعی دارند که خداوند در وجود آن‌ها قرار داده است و کم‌کم آماده ازدواج می‌شوند و والدین باید در این میان، از لحاظ روانی فرزندان خود را آماده این موضوع مهم کنند.
وی افزود: اگر نگاهی به فرهنگ قدیم بیندازیم می‌بینیم که خانواده‌ها از به دنیا آمدن دختران‌شان، شروع به تهیه جهیزیه می‌کردند و اگر این موضوع را هم کنار بگذاریم، می‌‌دیدیم که از سنین 9-10 سالگی، یک طرحواره‌ای در ذهن دختر ایجاد می‌شد که در آینده باید ازدواج کند، شریک زندگی داشته باشد و خانواده برای او آمادگی ذهنی ایجاد می‌کردند و این احساس‌ها، هم به دختر و هم به پسر برای مسئولیت‌پذیری آن ها کمک می‌کرد.
کبیری تاکید کرد: گاهی نگاه می‌کنیم که در خانواده‌ها، پدر تا سن 20-25 سالگی دخترش، اگر برای او خواستگار بیاید آن را رد می‌کنند و حتی به دخترشان اطلاع نمی‌دهند و بهانه‌جویی‌هایی می‌کنند مثل این که دخترم باید تحصیلاتش را ادامه دهد و... که همه این‌ها آمادگی‌های ازدواج را کم می‌کنند و بعد، وقتی دختر وارد دانشگاه می‌شود و به سن ازدواج می‌رسد استرس و اضطراب‌ها بالا می‌رود و مشاهده می‌کند که هیچ مهارتی برای همسرداری و تشکیل یک زندگی ندارد.