چاپ

راه ترقی - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
با رسیدن به موعد انتخابات‌، همواره بحث بر سر چگونگی رسیدن به وحدت حداکثری درون جریان‌های سیاسی اوج می‌گیرد. جریان اصول‌گرایی نیز از این قاعده مستثنا نیست و طی ماه‌های گذشته درباره نوع سازوکار وحدت اظهارنظرهایی شکل گرفته است. با این حال، رسیدن به وحدت در عرصه سیاسی ایران همچنان برای سیاسیون به‌عنوان چالشی بزرگ باقی مانده است. چالشی که دلایل متعددی دارد؛ از ضعف نهاد شیخوخیت تا ضعف نهاد تحزب در ایران.
وقتی موسم انتخابات فرامی رسد، نائل شدن به وحدت حداکثری به معضلی جدی برای فعالان عرصه سیاسی ایران تبدیل می‌شود به‌گونه‌ای که تا لحظات آخر معلوم نیست که سازوکار همگرایی به کجا خواهد انجامید و چه کسی یا چه کسانی قرار است به‌عنوان نمایندگان آن جریان وارد کارزار انتخابات شوند. همین مشکل اخیرا مورد اشاره محمدرضا باهنر قرار گرفت. رییس جبهه پیروان خط امام و رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام روز گذشته در گفت‌وگویی با اشاره به روند وحدت در جریان اصول‌گرایی در آستانه انتخابات‌ها تصریح کرد: در هر انتخاباتی 80درصد انرژی ما صرف وحدت خودمان می‌شود و آخرش توانی برای رقابت با رقیب نمی‌ماند. برای بررسی اینکه چرا جریان‌های سیاسی ما از جمله اصول‌گرایان برای رسیدن به وحدت دچار مشکل هستند، به سراغ حمیدرضا ترقی و بیژن مقدم رفتیم. هر دو تضعیف جایگاه شیخوخیت و نداشتن جایگزین برای آن را از مهم‌ترین دلایل مشکل شدن روند وحدت سیاسی در درون جریان‌های سیاسی برشمردند.
ترقی: شیخوخیت باعث سرعت در وحدت می‌شد
حمیدرضا ترقی، عضو حزب موتلفه در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»، با اشاره به‌دلیل مشکل بودن رسیدن به وحدت در میان اصول‌گرایان، تاکید کرد: چالش بین نواصول‌گرایان و اصول‌گرایان سنتی باعث می‌شود که زمان بیشتر صرف رسیدن به وحدت شود. اصول‌گرایان سنتی مقداری چندان به شرایط کنونی جامعه، مقتضیات زمان و تحولاتی که باید در روش‌ها و بینش‌ها و تحلیل‌های‌شان پدید بیاید، تن نمی‌دهند. وی در این باره افزود: نواصول‌گرایان هم دچار خوداتکایی‌اند و فکر می‌کنند بدون ظرفیت و سرمایه سنتی‌ها می‌توانند در انتخابات موفق شوند. ترقی تصریح کرد: این مساله موجب شده تا رسیدن به تعامل، هماهنگی و هم‌افزایی، مقداری سخت و طولانی شود.
عضو حزب موتلفه با اشاره به ابزار شیخوخیت برای حل و فصل مناقشات میان اصول‌گرایان، تاکید کرد: در گذشته فصل‌الخطاب‌ها و ریش سفیدانی حضور داشتند که با سعه صدر و بلند نظری خود، این دو دیدگاه را به همدیگر نزدیک می‌کردند و دو طرف هم بر‌اساس ریش سفیدی این نوع شخصیت‌ها، از بعضی خواسته‌های خود عدول می‌کردند و باعث سرعت بخشیدن به امر وحدت می‌شدند. ترقی با اشاره به تأثیر غیبت چهره‌های ریش سفید در میان اصول‌گرایان، تصریح کرد: با فقدان این چهره‌ها، رسیدن به همفکری و تعامل مقداری دشوارتر شده است.واقعیت این است که از قضا اعضای شورای ائتلاف نیروهای انقلاب طی روزهای اخیر بارها از دعوت همه گروه‌های سیاسی از جمله نیروهای سنتی برای وحدت در انتخابات آینده سخن گفته‌اند. برای مثال غلامعلی حدادعادل، رییس شورای ائتلاف چندی پیش در گفت‌وگو با مهر، با بیان اینکه تلاش می‌کنیم با جامعه روحانیت مبارز به وحدت برسیم، تصریح کرد: در تلاش هستیم تا یک ساز‌و‌کار مناسب برای انتخابات ریاست جمهوری تدوین کنیم. از تجربه خوب انتخابات مجلس استفاده خواهیم کرد. البته برخی سوءتفاهمات که ممکن است باعث تفرقه شود را باید برطرف کنیم. با دیگران در حال مذاکره هستیم که به یک وحدت حداکثری برسیم.
پیش از این و در جریان انتخابات مجلس یازدهم نیز اصول‌گرایان نسل جدید برای آوردن نیروهای سنتی به مسیر وحدت، تلاش زیادی کردند که در نهایت هم باعث حضور آن‌ها و قرار گرفتن نامزدهای مورد نظرشان در لیست ائتلاف از جمله سیدرضا تقوی و مصطفی میرسلیم شد. در این میان نقش محمدباقر قالیباف برای وصال میان گروه‌های مختلف اصول‌گرایی در انتخابات مجلس یازدهم، غیر‌قابل کتمان بود؛ این تلاش‌ها به‌گونه‌ای بود که در لیست نهایی ائتلاف، چهره‌های بسیار معدود منتسب به گفتمان قالیباف بودند، حضور داشتند. به بیانی، آنچه برای قالیباف بیش از نفوذ دادن افراد منتسب به گفتمان خود در لیست نهایی اهمیت داشت، وحدت حداکثری میان تمامی نیروهای انقلابی بود.
مقدم: چون نظام حزبی قوی نداریم، دچار ائتلاف‌های فصلی می‌شویم
بیژن مقدم، فعال رسانه و تحلیلگر مسائل سیاسی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»، با بیان اینکه مدل‌های مربوط به وحدت در زمان‌های مختلف متفاوت است، تاکید کرد: مدل شیخوخیت برای دوره‌ای بود که برخی بزرگان با نفوذ کلام خود و آشنایی با مقتضیات آن دوره زمانی، محور فعالیت‌های سیاسی می‌شدند. فعالان سیاسی کار خود را می‌کردند و اگر جایی به مشکلی برمی خوردند، فردی که نقش شیخوخیت داشت، وارد ماجرا می‌شد و اختلافات را کاهش می‌داد.
وی افزود: این شخصیت‌ها مثل آیت‌الله هاشمی، آیت‌الله مهدوی‌کنی و آیت‌الله یزدی، هر‌کدام این نقش را در جریان‌های مختلف به خوبی ایفا می‌کردند؛ فقدان این افراد باعث شده تا وضعیت امروز حاکم و رسیدن به امر وحدت سخت شود.
مقدم در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان اینکه افراد و جریان‌های مختلف در سراسر کشور که اصول مشترکی دارد باید طی یک مکانیسم دموکراتیک به نقطه وحدت دست یابند، تاکید کرد: از آنجایی که ما حزب یا احزاب بزرگ و قوی در کشور نداریم که چتر گسترده‌ای داشته باشند و بتوانند با همدیگر رقابت کنند، افراد دچار ائتلاف‌های فصلی می‌شوند. وی افزود: هر‌کدام از این افراد چون قدرت و نفوذ و نیروی انسانی خاص خود را دارند، سعی می‌کنند که همدیگر را نادیده بگیرند اما وقتی جلوتر می‌روند، به این نتیجه می‌رسند که آن نادیده گرفتن، مشکلی را حل نمی‌کند، به سمت وحدت حرکت می‌کنند.مقدم تاکید کرد: هر‌کدام از آن افراد مدعی می‌شوند که نامزد آن‌ها، نامزد برتر است و شرایط بهتری در جامعه دارند.
از اینجا به بعد، مکانیسم انتخاب نامزد نهایی شروع به کار می‌کند که دقیقا اختلافات از همین نقطه شروع می‌شود.
مقدم با بیان اینکه وجود بخشی از این اختلافات طبیعی است، اظهار داشت: از خاصیت‌های دموکراسی و صندوق رأی، وجود همین اختلاف‌هاست و ما چون نظام حزبی هم صحیحی نداریم، مزید بر علت می‌شود و کار را سخت‌تر و پیچیده‌تر می کند.