چاپ

راه ترقی - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
میثم رادپور/ در بررسی دلایل کاهش نرخ ارز باید به این نکته اشاره کرد که به روشنی واضح است تغییر دولت در ایالات متحده و کاهش تشنجات سیاسی دلیل عمده این اتفاق است. علاوه بر آن همواره در شرایط بد اقتصادی موضوع خروج سرمایه به انحای مختلف اتفاق می‌افتد.مثلا برخی به‌دلیل نگرانی دلار می‌خرند و در خانه نگه می‌دارند یا برخی دیگر به شیوه‌های مختلف سرمایه را از کشور خارج می‌کنند تا ارزش ریالی دارایی‌شان را حفظ کنند.حال با آرام‌تر شدن فضای سیاسی خروج سرمایه نیز کم می‌شود. موضوعی که الان در اقتصاد ما دیده می‌شود. با از سر گرفتن مذاکرات برجامی و کاهش تنش‌ها فشار از بازار کاسته شده و تقاضاهای غیر تجاری دلار برای پوشش ریسک و نگرانی نیز کاهش یافته است. از سوی دیگر ما با یک جهش ارزی مواجه بودیم و همواره پس از چنین جهشی کاهش قیمت‌ها دور از انتظار نیست. مشابه همین اتفاق در سال 92 تکرار شد. با روی کار آمدن آقای روحانی و کم شدن فشارهای سیاسی قیمت دلار هم کاهش پیدا کرد تا اینکه در سال 94 با امضای برجام نتایج آن به وضوح دیده شد و با ثبات نسبی در نرخ ارز مواجه شدیم. الان نیز با آغاز دور جدید مذاکرات درباره احیای برجام فشار اضافه ناشی از خروج سرمایه برداشته شده و حتی برخی در حال فروش ارزهایشان هستند. در نهایت هم با افزایش قیمت نفت و قیمت‌های کالایی درآمدهای ارزی کشور هم افزایش یافته است. اما در خصوص آثار و نتایج این کاهش باید گفت در شرایط کلی برای اقتصاد نوسانات ارزی اتفاق مبارکی نیست. بی‌ثباتی نرخ ارز چه در جهت کاهش قیمت و چه افزایش آن همواره اقتصاد را اذیت می‌کند. آنچه کمک می‌کند کسب و کارها بتوانند مستمر به فعالیت‌شان ادامه دهند ثبات قیمت ارز است.
در شرایط کاهش قیمت برخی دست از فعالیت می‌کشند تا قیمت دلار دوباره افزایش یابد البته این رفتار در زمان افزایش نرخ ارز هم دیده می‌شود. از سوی دیگر ما چوب تورم و افزایش قیمت کالاها و خدمات را خورده‌ایم. آیا با کاهش قیمت قرار است قیمت اینها هم کاهش یابد؟ آیا منجر به بهبود وضعیت معیشتی افراد جامعه می‌شود؟
متأسفانه ما با پدیده چسبندگی قیمت‌ها رو به رو هستیم. بعد از افزایش قیمت کالاها و خدمات با برطرف شدن علت و بهبود شرایط هم قیمت‌ها پایین نمی‌آید. از دیگر نتایج کاهش قیمت ارز آسیب جدی به تولید داخلی است چون واردات را به صرفه می‌کند. برخی مزایای این اتفاق را افزایش ارزش پول ملی می‌دانند اما باید پرسید چه حاصلی دارد؟آیا منجر به ارتقای وضعیت معیشتی مردم می‌شود؟
نکته قابل تأمل آنکه بسیاری از کشور‌ها همچون امریکا و چین درگیر جنگ ارزی هستند با این توضیح که چین می‌خواهد تا مدت‌ها ارزش یوان را در مقابل دلار پایین نگه دارد.چون منجر به افزایش صادرات می‌شود.
بنابراین موضوع ارتقای ارزش پول ملی به خودی خود ارزش محسوب نمی‌شود.در پایان نیز باید به این نکته اشاره کرد که تصور نمی‌شود کاهش قیمت به‌صورت مستمر و بیش از این ارقام ادامه داشته باشد بلکه بیشتر یک رویداد موقتی و مقطعی محسوب می‌شود.