سیطره بانکها در بخش مسکن
سه شنبه 21 ارديبهشت 1400 - 11:56:59
|
|
راه ترقی - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست یکی از مواردی که همیشه پیرامون بانکداری در ایران مطرح میشود، موضوع دخالت بانکها در حوزه مسکن است. به نظر میرسد بانکهای کشور ترجیح میدهند منابع مالی به دست آمده را بیشتر به حوزههای بازرگانی و ساختمان و مسکن اختصاص داده یا سرمایهگذاری کنند. «بانک- محور» بودن نظام اقتصادی ایران نیز به کمک شبکه بانکی آمده تا «بنگاهداری» و «سرمایهگذاری» نظام بانکی در بخشهای مختلف پربازده که نیاز به پول زیادی هم دارد، بیشتر از قبل شود. این در حالی است که در همه کشورهای دنیا بانکها میتوانند نسبتی از سرمایه خود را به بنگاهداری اختصاص دهند و این موضوع نیز امری طبیعی است اما در ایران این نسبت از استانداردهای جهانی و مجوز قانونی قانونگذار فراتر رفته است و بانکها در همه حوزهها از خریدوفروش املاک تا شرکت پتروشیمی و بازرگانی بنگاهداری انجام میدهند و با ورود به بخشهای غیرمولد اقتصادی همچون دلالی مسکن، طلا و ارز و... انحصار این بازارها را در دست گرفتهاند تا آنجا که گفته میشود بیشترین تعداد خانههای خالی که برای سود بیشتر خریده شده تا در زمان مناسب به فروش برسد؛ متعلق به بانکهاست. با ورود بانکها به حوزه املاک، تقاضای کاذب برای خرید مسکن ایجاد شده و به دنبال آن قیمت خرید مسکن نیز به صورت جهشی افزایش مییابد. همین دلالی و واسطهگری در حوزه املاک است که موجب میشود انتظار خرید مسکن که در برخی کشورها به 5 سال میرسد در ایران حدود 56 سال باشد و میتوان ادعا کرد برای بهبود وضعیت بازار مسکن ابتدا باید شبکه بانکی کشور اصلاح شود. سپردههای مردم به بخش مسکن میرود بیتالله ستاریان، کارشناس بازار مسکن در این باره معتقد است؛ قوانین موجود در بانکداری کشور باعث شده تا بانکها به سمت بنگاهداری کشیده شوند و بنگاهداری بانکها به دلیل حفظ ارزش داراییها و پاسخدهی به مشتریان و سپردهگذارانشان است. او در این خصوص به «اعتماد» گفت: بانکها در حال حاضر چارهای جز سرمایهگذاری در بخش ملک و مسکن ندارند و از فعالیت اصلی خودشان که بانکداری است، غافل شدهاند و برای فعالیت و روی پا ماندن در بخشهای دیگر وارد شدهاند. ستاریان افزود: بانکها دارای موسسات و شرکتهای متعددی در زیرمجموعههای خود هستند که فعالیتهای مختلفی را نیز انجام میدهند و این شرکتها از طریق سپردههای مردم و برای بیزنسهای مختلف تشکیل شده است. این درحالی که این اقدام بانکها در ایران اساسا غلط است و هیچ بانکی در دنیا چنین حقی ندارد که با سپردههای مردم ساختمانسازی و خرید و فروش ملک کند و با سپرده مردم وارد بازار ارز و طلا و سکه شود. او ادامه داد: وضعیت اقتصادی ما امروز به گونهای است که با یک ساختار اقتصادی مریض روبهرو هستیم و اقتصاد کشور دولتی اداره میشود. دولت امروز خود تولیدکننده است و از نفت گرفته تا گاز و طلا و مس را خود تولید میکند و خودش هم تاجر است و خرید و فروش میکند و نقدینگی را هم در دست دارد و ما از سوی دیگر شاهد آن هستیم که تعداد زیادی از بانکها در حال ورشکستگی هستند. ستاریان تصریح کرد: در حال حاضر و در مقایسه با نقدینگی که در کشور وجود دارد کدام یک از بانکهای ما توان مالی مناسبی دارند و این سوال مطرح میشود که آیا این بانکها سوددهی مناسبی دارند؟ این کارشناس مسکن گفت: در سراسر دنیا بانکها فعالیتهای مختلفی برای سودده شدن خود اجرا میکنند اما در ایران بسیاری از این فعالیتها با محدودیت و ممنوعیت روبهرو است. این مهم را نباید فراموش کرد که بانکهای ایران وارد هر بازاری که شوند آن بازار را به تسخیر خود درمیآورند. در همه دنیا هم همین طور است اما در کشورهای دیگر دولتها اجازه نمیدهند که اینگونه بانکها وارد بازار مسکن شوند زیرا هم باعث فلج شدن فعالیتهای خودشان میشوند و هم بازار مسکن را تخریب میکنند. ساختار غلط نظام بانکی او با بیان اینکه ساختار نظام بانکی غلط است و اجازه فعالیت بانکی را نمیدهد، افزود: 40 سال است که در اقتصادمان سردرگم عمل میکنیم، تولید دولتی و تجارت دولتی داریم که اشتباه است اما کسی توان این تغییر را در کشور ندارد. او ادامه داد: میزان نقدینگی کشور از سال 1394 به یکباره رشد صعودی به خود گرفته و امروز شاهد آنیم که به رقم 3300 هزار میلیارد تومان رسیده است، حال این سوال مطرح میشود که یک تاجر یا فرد معمولی یا حتی بانکها در این شرایط چطور باید ارزش پول خودشان را حفظ کنند؟ همه این افراد حقیقی و حقوقی برای حفظ ارزش منابعشان در ملک سرمایهگذاری میکنند. ستاریان گفت: این دخالت دولتی را در بازار سرمایه هم میبینیم و شاهد آنیم که با اقدامات دستوری فعالیتها را پیش میبرند. این شرکتهای دولتی در بورس گاهی اصلا به دنبال سود هم نیستند و به صورت دستوری اقداماتی انجام میدهند که اهداف دیگری را در این بازار پیگیری کنند و در بازارهای غیررسمی هم همین مشکلات را داریم. او افزود: این اقتصاد نیاز به یک جراحی اساسی دارد تا معضلات آن حل شود در غیر این صورت همیشه دچار تضادهای مختلف در بدنه اقتصاد خواهیم بود. بانکها در کشورهای دیگر برای مسکن تنها یک ابزار مالی به نام تسهیلات ندارند و دارای دهها ابزار مالی از بازار رهن گرفته تا صکوک، صندوقهای مسکن و ساختمان، فاینانس و سرمایهگذاری خارجی هستند که در ایران هیچ کدام وجود ندارد. نیاز به ساخت یک میلیون و 300 هزار واحد مسکونی در سال ستاریان با اشاره به میزان نیاز سالانه ساخت مسکن در کشور گفت: سالانه کشور به ساخت یک میلیون و 300 هزار واحد مسکونی نیاز دارد و اگر همه بانکها هم وام بدهند نهایتا بتوانند 500 هزار میلیارد تومان تسهیلات بدهند و مابقی سرمایه برای ساخت این تعداد واحد مسکونی باید از طریق گردش پول در کشور ایجاد شود که نمیشود البته تنها تسهیلات نیست بلکه ابزارهای متعددی باید همزمان اجرا شود. او گفت: این ارقامی هم که امروز برای زوجین به منظور خرید مسکن داده میشود بسیار ناچیز است و باید دید از این 700 هزار خانوادهای که هر سال تشکیل میشود چه تعدادشان میتوانند این وام مسکن را دریافت کنند. از سوی دیگر موضوع استهلاک ساختمان و تخریب آنها هم مطرح است که باید برای آنها هم منابعی از بانکها تسهیلات گرفت که در کنار یک میلیون و 300 هزار واحد مسکونی قرار میگیرد. ستاریان افزود: آنچه مشکل اصلی مسکن در 40 سال گذشته بوده و بیش از 50 درصد جامعه امروز با آن درگیر هستند با طرحهای کوچک و جزیی حل نخواهد شد و باید یک وفاق ملی برای حل مشکلات داشته باشیم و به ساختارهای اقتصادی توجه شود اما امروز شاهد آنیم که اصلا تکلیف اقتصاد کشور مشخص نیست که سوسیالیستی است یا کاپیتالیستی! اما بنده معتقدم در شرایط فعلی بازار باید آزاد شود و دولت خود نباید همه کارهای بازرگانی و تولید و تجارت کند.
http://www.RaheNou.ir/fa/News/260349/سیطره-بانکها-در-بخش-مسکن
|