چاپ

راه ترقی - خراسان / گفت‌وگوی خراسان با حسین اسرافیلی، شاعر و جمع‌آوری‌کننده آثار «پدر شعر انقلاب» در سالروز درگذشت او
انقلاب اسلامی ایران نقطه‌عطفی در جریان شعر معاصر فارسی بود و شاعران بسیاری به رشد و شکوفایی آن کمک کردند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شعر معاصر ایران حال و هوای دیگری پیدا کرد و چهره انواع قالب‌های شعری از غزل و قصیده گرفته تا شعر نو، رنگ و لعابی تازه به خود دید. یکی از شاعران پیشگامِ شعر انقلاب که نقش مؤثری در جریان این حوزه از شعر فارسی، به‌ویژه در سرود و قصیده داشت، حسین آقا ممتحنی، مشهور به حمید سبزواری و ملقب به پدر شعر انقلاب است. به مناسبت 22 خردادماه، سالروز درگذشت این شاعر بزرگ، با حسین اسرافیلی، شاعر مجموعه شعر «تولد در میدان» و پژوهشگر حوزۀ نقد ادبی که مدت‌ها با مرحوم سبزواری آشنایی و مراوده داشته‌است، درباره شخصیت و منش استاد و ویژگی‌های شعرش گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید. حسین اسرافیلی، یکی از سه شاعری است که در جمع‌آوری مجموعه آثار استاد حمید سبزواری و انتشار آن با عنوان «این بانگ آزادی» مشارکت داشت.
با استاد حمید سبزواری چه زمانی و چطور آشنا شدید؟

راه ترقی

سال 58 قرار شد یک حوزۀ اندیشه از هنرمندان مسلمان تشکیل شود و تعداد زیادی از افراد دعوت شدند؛ از جمله استاد سبزواری، مشفق کاشانی، محمود حکیمی، طاهره صفارزاده، سید حسن حسینی و... . من اولین‌بار در این جمع با زنده‌یاد سبزواری آشنا شدم. بعدها حوزۀ اندیشه و هنر انقلاب اسلامی زیرمجموعه سازمان تبلیغات اسلامی قرار گرفت و به حوزۀ هنری تغییر نام داد. آقای سبزواری عمدتاً در جلسات پنج‌شنبه‌های حوزه شرکت می‌کرد و از اشعارش لذت می‌بردم.
از نظر شما ویژگی بارز شخصیت و منش ایشان چه بود؟
حمید سبزواری ذوب در ولایت و امام(ره) بود و به‎شدت به ایشان و بعدها به رهبری انقلاب ارادت داشت. از نظر من ارادت بسیار عمیق به رهبری، امام(ره) و انقلاب و همچنین باورها و اندیشه‌های امام راحل، از نکات بارز شخصیت استاد سبزواری بود.
ویژگی اصلی اشعار حمید سبزواری، چه در سرود و چه در شعر کلاسیک چیست؟
وقتی به مجموعه آثار ایشان نگاه کنید، می‌توانید آن را به عنوان یک روزنویس و یک خاطره‌نویسی از وقایع انقلاب بدانید؛ همه رویدادها از شهادت‌ها و پیروزی‌ها و... در آثار ایشان کاملاً مشخص است و همه را می‌توان در مجموعه اشعار حمید سبزواری رصد کرد و این از مؤلفه‌های مهم آثار این شاعر است. علاوه بر این، استاد در سرود حرف اول را می‌زند و کسی به اندازه ایشان در حوزه سرودهای انقلابی و دفاع مقدس کار نکرده‌است.
خود شما با کدام سرود استاد سبزواری خاطره دارید؟
من سرود «همپای جلودار» ایشان را که درباره قدس و فلسطین است، خیلی دوست دارم. این سرود را مرحوم فرج‌ا... سلحشور دکلمه کرد و برای درست خواندنش چند باری پیش من آمد و خیلی حساس بود که آن را درست و اصولی اجرا کند.
شما یکی از سه شاعری هستید که در جمع‌آوری و انتشار مجموعه کامل آثار استاد سبزواری به‌نام «این بانگ آزادی» پیش‌قدم شدید. درباره این مجموعه توضیح دهید.
چندماه قبل از درگذشت استاد حمید سبزواری، مجموعه بسیج هنرمندان پیشنهادی مبنی بر جمع‌آوریِ بدون اشکال و غلط مجموعه آثار ایشان را داد؛ چون نسخه‌هایی که تا آن زمان منتشر شده بود، غلط‌های چاپی و... داشت و از طرفی ترانه‌ها و سرودهای استاد عموماً به شکل مکتوب منتشر نشده بود. از این رو به همراه آقایان رضا اسماعیلی و مصطفی محدثی خراسانی، مجموعه آثار استاد سبزواری را از دست‌نویس‌ها تا منتشرشده‌ها جمع‌آوری کردیم که در چهار جلد به نام «این بانگ آزادی» در سال 98 منتشر شد. فکر می‌کنم مجموعه بسیار قابل تقدیر و قابل تأملی از کار درآمده باشد. همسر و فرزند بزرگوار استاد خیلی با ما همکاری کردند و آثار ایشان را در اختیار ما قرار دادند و لازم است که از آن‌ها تشکر کنم. پیشنهاد می‌کنم کسانی که می‌خواهند درباره آثار استاد حمید سبزواری مطالعه و تحقیق کنند، به این مجموعه مراجعه کنند.
الهه آرانیان