چاپ

راه ترقی - مجله ایلیاد / دانشمندان کشف جدیدی انجام داده‌اند که می‌توان آن‌را از نخستین اشکال حیات بر روی زمین دانست. این کشف شامل یک فسیل کروی میکروسکوپی است که می‌تواند پُلی بین اولین موجودات زنده یا همان اُرگانیسم‌های تک سلولی و حیات‌های پیچیده‌تر با چندین سلول باشد.
این فسیل کروی حاوی دو نوع مختلف از سلول‌ها است؛ در مرکز فسیل سلول‌های دایره‌ای فشرده با دیواره‌های نازک قرار دارند که اطراف آن‌ها را سلول‌های سوسیسی شکل با دیواره‌های ضخیم‌تر احاطه کرده‌اند. تخمین‌ها اینگونه است که این فسیل، یک میلیارد سال قدمت دارد و قدیمی‌ترین فسیل اُرگانیسم‌های چند سلولی محسوب می‌شود.
تصور عمومی بر این است که حیات بر روی زمین از شکل تک سلولی در اقیانوس‌های اولیه تکامل یافته است. به هر حال این فسیل قدیمی در رسوبات مکانی که زمانی برکه بوده، در شمال اسکاتلند کشف شده است. این کشف جدید چشم‌انداز تازه‌ای به مسیر تکامل زندگی‌های چند سلولی روی زمین باز می‌کند.
امروزه شواهد کمی از اُرگانیسم‌های اولیه‌ی روی زمین به جا مانده است. فسیل‌های میکروسکوپی 3.5 میلیارد ساله اولین علائم حیات روی زمین هستند، ولی زیست‌شناسان در مورد منشاء شیمیایی آن‌ها شک و تردید دارند.
انواع دیگری از فسیل‌های مربوط به میکروب‌ها نیز وجود دارند که در گرینلند کشف شده‌اند و عمر آن‌ها به 3.7 میلیارد سال می‌رسد و در کانادا نیز فسیل‌های 3.77 و 4.29 میلیارد ساله کشف شده‌اند. عمر فسیل قدیمی‌ترین جلبک نیز که جد همه‌ی گیاهان روی زمین محسوب می‌شود به یک میلیارد سال پیش برمی‌گردد. عمر قدیمی‌ترین زندگی حیوانی نیز به 635 و 660 میلیون سال می‌رسد.
فسیل ریزی که اخیراً کشف شده مجموعه‌ای از سلول‌ها را در بر می‌گیرد و توسط محققین به کمک اره‌ی الماسی برش داده شده و سطح مقطع آن به‌دست آمده است و به این ترتیب، امکان مطالعه‌ی این فسیل سه‌بعدی زیر میکروسکوپ فراهم شده است. این مجموعه سلول‌ها در مواد معدنی فسفاته به خوبی حفظ شده‌اند.
بررسی‌های محققین نشان داده است که در این مواد فسفاته تنها یک مجموعه سلولی وجود ندارد و مجموعه‌های کروی متعددی با ساختارهای مختلف و مراحل رشد متفاوتی در این مواد معدنی حفظ شده‌اند. بنابراین محققین نتیجه گرفته‌اند که فسیل کشف شده متعلق به یک اُرگانیسم زنده بوده است.
فسیل‌های جدیدی که دانشمندان بررسی کرده‌اند، فسیل‌های «براسیری» نامگذاری شده‌اند و قطر آن‌ها به 0.03 میلی‌متر می‌رسد. دانشمندان در این فسیل چیزهایی را مشاهده کرده‌اند که تا کنون ندیده بودند؛ شواهد مربوط به گذار از زندگی تک سلولی به اُرگانیسم‌های چند سلولی. وجود دو نوع سلول در این فسیل که نه تنها در شکل با یکدیگر تفاوت دارند، بلکه در نحوه‌ی چینش نیز تفاوت دارند، چیزی است که تا کنون مشاهده نشده است. میزان پیچیدگی ساختاری موجود در این فسیل‌ها در اُرگانیسم‌های پیچیده‌ای مانند حیوانات مشاهده شده است.
مکانی که در اسکاتلند این فسیل کشف شده است در گذشته یک برکه‌ی باستانی بوده و تکه‌ی دیگری از پازل تکامل را در خود حفظ کرده است. قدیمی‌ترین شکل‌های حیات روی زمین معمولاً از اقیانوس‌ها کشف می‌شوند، زیرا اکثر این فسیل‌ها در رسوبات کف اقیانوس‌ها امکان حفظ شدن را دارند. بنابراین انتظار این است که قدیمی‌ترین فسیل‌های پیچیده نیز در کف اقیانوس‌ها یافت شوند.