چاپ

راه ترقی- در ادامه یادداشت 2 تیر 1400روزنامه ایران به قلم ابراهیم بهشتی دبیر سرویس سیاسی می خوانیم: سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور منتخب ایران در نشست خبری روز دوشنبه خود به صراحت تأکید کرد که به صورت مستقل وارد عرصه انتخابات شده است. او در حاشیه دیدار با حسن روحانی هم تصریح کرده بود که در دولتش از دیدگاه‌های همه صاحبنظران و کارشناسان برای اداره کشور استفاده خواهد کرد. برای دولت سیزدهم که به نظر می‌رسد کار سختی را نیز پیش‌رو خواهد داشت، این سرآغاز خوبی می‌تواند باشد البته اگر در عمل هم محقق شود.

بخصوص که حتی رئیس دولت اصلاحات نیز در پیامی تأکید کرده که باید به دولت منتخب کمک کرد. محسن رضایی نامزد انتخابات بعد از اعلام نتایج خبر داد که برنامه‌هایش را برای رئیس جمهور منتخب ارسال می‌کند. دیگر نامزدها هم حتماً برنامه‌ها و چاره‌اندیشی‌هایی معطوف به حل مشکلات کشور داشته‌اند و استفاده از آنها در دولت جدید هم می‌تواند مفید فایده باشد. به‌طور خاص آنچه در این یادداشت محل توجه است پیشنهاد به آقای امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نامزد دیگر انتخابات برای ارائه برنامه‌های خود به دولت جدید و همزمان بهره بردن سیاستگذاران دولت جدید از برنامه‌های وی است.

قاضی‌زاده هاشمی، اگر چه برخی گمانه‌زنی‌ها از احتمال پدیده شدنش خبر می‌دادند در نهایت اما آرای قابل‌توجهی را هم کسب نکرد. اما آنچه زمینه‌ساز طرح چنین پیشنهادی است- فارغ از آنکه مشی سیاسی او را قبول داشته باشیم یا نه- کلیت برنامه‌های اعلام شده وی در دوران تبلیغات انتخابات است که روی ضرورت اصلاح ساختارها تأکید داشت. او آرام و به دور از تنش‌های سیاسی مرسوم در مناظره‌ها تلاش کرد این مهم را جا بیندازد که تا برخی ساختارها اصلاح نشود چه بسا جابه‌جایی مدیران هم در مسیر حل مشکلات منجر به گره‌گشایی نشود.

در طول سال‌های گذشته یک دو گانه «ساختار- کار گزار» به عنوان مسبب مشکلات یا عامل استمرار برخی معضلات مطرح شده که براساس آن برخی همه کوتاهی‌ها و تقصیرها را به عملکرد مسئولان در حوزه‌های مختلف (کارگزاران) حواله می‌دهند و قاعدتاً نتیجه می‌گیرند اگر این مسئولان تغییر پیدا کنند، به‌طور طبیعی مشکلات هم رخت برخواهد بست. در مقابل عده‌ای دیگر معتقدند که سهم ساختارها هم کمتر از سهم کارگزاران در بروز یا تداوم مشکلات نیست و لذا با جابه‌جایی مدیران یا مسئولان در شرایطی که فکر اساسی برای اصلاح برخی ساختارهای معیوب نشود، مشکلات به قوت خود باقی خواهد ماند.

به جرأت می‌توان گفت در بین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، قاضی‌زاده هاشمی بیش از دیگران نسبت به این مهم اهتمام نشان داد از جمله اینکه در برنامه های مختلفی گفت: «از ابتدای انقلاب زحمات زیادی کشیده شده اما دولت‌های ما نتوانستند بعضی از مسائل اساسی را حل کنند، دلیلش این است که دنبال اصلاح سیاست‌ها و مدل حکمرانی نرفتند... مسأله ما مدیریت است اما آنچه که مهمتر از مدیریت است وجود ساختارها و سازوکارهای نادرست است، زیرا وقتی می‌خواهیم با فساد مبارزه کنیم ابتدا باید سراغ اصلاح ساخت‌وسازها و موارد استضعاف‌گر بروی... اگر این ساختار را حفظ کنیم و مدیران عوض شوند تفاوتی نمی‌کند، مثلاً اینکه یک مدیریت جریان اصولگرا جای یک مدیر اصلاح‌طلب بنشیند تفاوتی ندارد اگر می‌خواهیم مشکلات اقتصادی واقعاً حل شود باید ساختار را اصلاح کنیم...

کارنامه همه دولت‌ها در این زمینه روشن است و همه دولت‌ها نقاط مثبت و ضعفی داشتند و اما موضوعات اساسی حل و فصل نشده است و مشکلاتی که در گذشته در مناظرات دوره قبل ذکر می‌شد الان هم ذکر می‌شود. حتی افت کردیم و مفاهیم متعالی مانند آزادی و امثال آن در آنجا ذکر می‌شد و الان حداقل معیشت شده است... دولت سلام در پی اصلاح نظام اداری و نحوه تقسیم وظایف است.

از یک طرف وزارتخانه‌های بخشی و از یک طرف وزارتخانه‌های موضوعی و کنارش شوراهای بالادستی و کنار آن نهادهای بالادستی داریم که بعضاً در بدنه یا خارج از بدنه دولت هستند. تقریباً وظایف شبیه به هم را انجام می‌دهند. در حوزه فرهنگ در یک بررسی اولیه ٣٨ سازمان فعال داریم و همین وضع در آموزش و بهداشت و سلامت و حوزه‌های مختلف است. برای فرار از پاسخگویی شوراهایی درست شده به جای اینکه وزرا مستقیماً باید به مجلس و مردم پاسخگو باشند، مصوباتی که مد نظر است در قالب این شورا به تصویب می‌رسد و مسئولیت آن مصوبات هم معلوم نیست با چه فردی است.»

حرف اصلی در این تأکیدات بسیار قاضی‌زاده هاشمی بر ضرورت اصلاح ساختارها، در همین یک جمله نهفته است که اگر برخی ساختارهای معیوب اصلاح نشود آنگاه جابه‌جایی دولت‌ها، مسئولان و مدیران هم در نهایت راه به جایی نخواهد برد و ما شاهد تکرار مسائل در دوره‌های مختلف و چه بسا تبدیل شدن مسأله‌ها به مشکل و مشکل‌ها به بحران باشیم. از همین زاویه است که به آقای رئیسی پیشنهاد می‌شود رئوس برنامه‌های آقای قاضی‌زاده هاشمی را هم تورقی بکنند.