چاپ

راه ترقی - خراسان / « این پنجره باز را دریابیم! » عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم مهدی حسن زاده است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
دهه 90 در اقتصاد ایران با میانگین رشد اقتصادی نزدیک به صفر تمام شد تا این دهه را دهه از دست رفته اقتصاد ایران بنامیم ،اما با فرض فراهم شدن همه شرایط اقتصادی و سیاسی و مدیریتی لازم، آیا دهه های بعد می تواند دهه رونق و رشد بالای اقتصاد ایران باشد؟
این پرسشی است کلیدی و پاسخ به آن نیز بسیار مهم است، چرا که از زاویه دید جمعیت و هرم سنی جمعیتی کشور، شاید فرصت چندان زیاد و بیشتر از چند سال برای این که بتوانیم رشد اقتصادی بالا را تجربه کنیم، نداریم.برای توضیح این ادعا بهتر است به ارتباط رشد اقتصادی و جمعیت بپردازیم. نگاهی به روند رشد اقتصادی کشورهای مختلف جهان نشان می دهد که بسیاری از قدرت های موجود اقتصاد جهان در مدار رشدهای اقتصادی حداکثر حدود 3 تا 4 درصد باقی مانده اند و امکان رشد اقتصادی مثلا 6 تا 8 درصدی را ندارند. به عنوان مثال در سال 1992 به ترتیب آمریکا، ژاپن، آلمان، فرانسه، ایتالیا، انگلیس، اسپانیا، کانادا، روسیه و چین 10 اقتصاد بزرگ جهان بودند اما این رتبه بندی در سال 2018 به این شکل تغییر کرد که چین به رتبه دوم، هند که بیرون از جمع 10 کشور بود به رتبه هفتم و برزیل نیز خارج از فهرست قبلی به رتبه نهم صعود کرد. پیش بینی بانک جهانی برای سال 2024، صعود چین، هند و اندونزی به رتبه های اول، سوم و پنجم اقتصادهای بزرگ جهان و نزول ژاپن، آلمان، انگلیس و فرانسه به رتبه های چهارم، هفتم، نهم و دهم است. در این میان اما جالب است بدانید متغیر اصلی جمعیت است. رشد جمعیت کشورهایی که در این فهرست در حال صعود هستند بالاتر از رشد جمعیتی نزدیک به صفر کشورهای اروپایی است.نگاهی به هرم جمعیتی ایران نشان می‌دهد که بیشترین جمعیت کشور در سال 95 در بازه های سنی 30 تا 34 و سپس 25 تا 29 سال قرار داشتند و طی امسال پیش بینی می‌شود، بیشترین جمعیت در بازه های 35 تا 39 و 30 تا 34 سال باشند. به همین ترتیب برای سال های 1405 و 1410 بازه های سنی بالاتر بیشترین جمعیت را به خود اختصاص خواهند داد. در این میان، هنگامی که نسبت جمعیت در سن کار به جمعیت وابسته در یک کشور از یک و نیم فراتر رود، پنجره جمعیتی آن کشور باز شده است. بازشدن پنجره جمعیتی فرصتی کم نظیر برای جهش کشور به گروه اقتصادهای پیشرفته ایجاد می کند، اما زمانی که این پنجره بسته شود، امکان رسیدن به رشدهای اقتصادی بالا فراهم نخواهد شد چرا که از جمعیت مولد و در سن اشتغال کاسته و به جمعیت پیر و فرتوتی که غیرمولد هستند، اضافه می شود.به این ترتیب دو دهه پیش رو که همچنان بیشترین جمعیت کشور، جمعیت در سن اشتغال تا 60 سال خواهند بود، مهم ترین فرصت جمعیتی برای رشد اقتصادی است و باید در این دو دهه اقتصاد ایران رشد اقتصادی بالای 6 درصد داشته باشد تا بتواند در رتبه بندی اقتصادهای بزرگ جهان وضعیت خود را ارتقا دهد و از رتبه 18 یا 28 (براساس دو روش محاسبه مورد استناد بانک جهانی و صندوق بین المللی پول) به رتبه هایی بهتر دست یابد. این فرصت نیاز به استفاده از همه ظرفیت هایی دارد که رونق اقتصادی و رشد همه جانبه را برای اقتصاد ایران ایجاد کند. لذا این فرصت تکرار نشدنی را نباید از دست داد.