راه ترقی -
آخرین خبر / سال‌هاست که «رستگاری در شاوشنگ» (فرانک دارابونت، 1994) با میلیون‌ها رأی در صدر فهرست بهترین فیلم سایت آی‌ام‌دی‌بی قرار گرفته و غیرممکن است سینه‌فیلی پیدا کنید که آن را ندیده باشد. این فیلم که از محک دشوار زمان سربلند بیرون آمده، در اغلب لیست‌های بهترین فیلم‌های تاریخ حائز رتبه است و استیون کینگ معتقد است که بهترین اقتباس سینمایی از نوشته‌های پرشمار او است. با این حال «رستگاری در شاوشنگ» هیچ اسکاری ندارد. این فیلم که در رشته‌های بهترین فیلم، فیلمنامه، فیلم‌برداری، موسیقی، تدوین ، صدا و بازیگر نقش اول مرد (مورگان فریمن) نامزد دریافت جایزه بود، همۀ اسکارها را به رقیب اصلی‌اش «فارست گامپ» و سایر رقبا (شیرشاه، افسانه‌های پاییز و سرعت) باخت.* جالب این‌که دارابونت برای کارگردانی این فیلم حتی نامزد هم نشده بود. در حال حاضر «رستگاری در شاوشنگ» در رتبۀ نخست و «فارست گامپ» در رتبۀ سیزدهم آی‌ام‌دی‌بی قرار دارند.
نقش اندی دوفرین در ابتدا برای تام هنکس نوشته شده بود که او برای «فارست گامپ» آن را نپذیرفت و کوین کاستنر هم برای «دنیای آب» آن را رد کرد، تصمیمی که او را بسیار پشیمان کرد. دارابونت برای نقش «رد» قبل از فریمن، سه بازیگر دیگر را درنظر گرفته بود: هریسون فورد، کلینت ایستوود و پل نیومن.
برخی منتقدان معتقدند که فیلمی معمولی اما بسیار محبوب است و برخی هم اول شدنش را بیشتر نتیجۀ دعوای طرفداران «پدرخوانده» و «شوالیۀ تاریکی» می‌دانند. اما همۀ موافقان و مخالفان در یک نکته هم‌عقیده‌اند: تماشایش حالتان را خوب می‌کند. فیلم در اکران اول فقط هفده میلیون دلار فروخت که کمتر از هزینۀ ساخت آن بود اما بعدها مکررا در کشورهای مختلف اکران شد و میلیون‌ها نسخه از آن به‌فروش رفت. این فیلم جزو رکوردداران همیشگی تماشای آنلاین نیز محسوب شده و حتی در کارزارهای انگیزشی یا دوره‌های روان‌درمانی بسیار محبوب است.
تابلوی آیۀ مشهوری از انجیل که روی گاوصندق نورتون (رییس زندان) نصب شده و در فیلم نماد تزویر او و همکارانش است، اکنون معنای مضاعف دیگری نیز دارد: «روز داوری فرا می‌رسد»!
* ناکام بزرگ دیگر شصت و هفتمین دورۀ جوایز اسکار ،فیلم «داستان عامه‌پسند» تارانتینو است که البته یک اسکار برای فیلمنامه اقتباسی برد.
نوینسده: حمید کُریلی