چاپ

راه ترقی - دنیای اقتصاد / یک مقام ارشد سازمان ملل روز دوشنبه هشدار داد که تا پیش از فرارسیدن زمستان میلیون‌ها افغان دیگرغذایی برای خوردن ندارند و در صورتی که نیازهای فوری‌شان برآورده نشود، یک میلیون کودک هم در معرض گرسنگی و مرگ هستند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم که در کنفرانس این سازمان در ژنو سخن می‌گفت، به این بحران انسانی پرداخت و افزود: از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در 15 آگوست گذشته، نرخ فقر در این کشور سر به فلک گذاشته و خدمات عمومی اساسی هم به مرز فروپاشی رسیده است. گوترش افزود: در سال گذشته و به‌دلیل جنگ، صدها هزار افغان بی‌خانمان شده و مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند. «مارک سانتورا»، «نیک کامینگ بورس» و «کریستینا گولدباوم» در گزارش 13 سپتامبر در نیویورک‌تایمز به نقل از گوترش نوشتند: «پس از دهه‌ها جنگ، رنج و ناامنی، آنها شاید با خطرناک‌ترین ساعت‌های زندگی‌شان مواجهند.»
این بحران بشردوستانه عمیق مجموعه‌ای از چالش‌های سخت را پیش‌روی رژیم جدید طالبان قرار داده است؛ آن هم زمانی که این گروه می‌کوشد اداره کشوری را در دست گیرد که در دهه‌های اخیر به کمک‌های خارجی وابسته بوده است. گوترش روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری گفت که در کنفرانس مجازی بین المللی در ژنو بیش از یک‌میلیارد دلار وعده کمک به افغانستان داده شده است؛ اما جامعه بین‌الملل هنوز نمی‌داند چگونه با گروهی تعامل کند که سابقه‌ای سیاه از خشونت و کشتار و سوءاستفاده‌های حقوق بشری دارد. به نوشته «سانتورا- بورس- گولدباوم»، نشانه‌های روشن بحران بشردوستانه هر روز در گوشه و کنار این کشور عیان‌تر می‌شود. برای مثال، در ولایت وردک که کمتر از یک ساعت از کابل فاصله دارد، قشون‌کشی نظامی طالبان موجب شد که اقتصاد این منطقه در تابستان به بن‌بست کامل برسد. چند هفته پس از به قدرت رسیدن طالبان، هنوز بسیاری از مسیرهای تجاری- بازرگانی محلی بازگشایی نشده و همین امر موجب شده است که بسیاری از مردم درآمدی نداشته باشند و قیمت مواد غذایی هم سر به فلک بکشد.
زکریا- که پیش‌تر از مبارزان طالبان بود و در منطقه «چاک» در ولایت وردک می‌زیست، اما به مدت 16 سال در زندان «پل چرخی» در کابل زندانی شد و زمانی که این گروه در 15 آگوست وارد کابل شد آزاد شد- می‌گوید: «اکنون امنیت وجود دارد. ما بابت آن خوشحالیم. اما کار نیست و مردم نمی‌توانند پولی درآورند.» زکریا می‌گوید: قیمت آرد در بازار محلی دوبرابر شده است. اکنون مردم دیگر نمی‌توانند گوشت و مرغ بخورند. این ‌کالاها اکنون «لوکس» محسوب می‌شود. بسیاری به خوردن لوبیا، ذرت و برنج روی آورده‌اند. اکنون «کم‌خوری» رایج شده است؛ چراکه مردم می‌ترسند غذایشان زود تمام شود. اینها یک ترس دیگری هم دارند؛ اینکه می ترسند پولی برای مواد غذایی بدهند؛ چراکه قیمت همه چیز کمرشکن شده است. بنابراین کمتر می‌خورند تا «قوت و غذای» زیادتری برای فردایشان بماند. با نمایان شدن سوء تغذیه، بیمارستان‌هایی که قبلا مردم را به خاطر سوءتغذیه مداوا می‌کردند، دیگر پولی برای خرید دارو یا پرداخت حقوق ندارند. «فریدالله» یکی از پزشکان منطقه، می‌گوید: آنچه بر مشکلات می‌افزاید، این است که بانک‌ها هم بسته‌اند.
فریدالله می‌گوید: «بیشتر داروها، تجهیزات و غیره از سوی کشورهای خارجی اهدا می‌شد. ما فعلا کمبود نداریم اما نکته این است که تجهیزات و نیروهای ما همگی متکی به بودجه‌ای است که از خارج می‌رسد و ما اکنون به آنها دسترسی نداریم.» چشم‌انداز فاجعه بشردوستانه که مدت‌ها در افق نمایان بود، اکنون با حاکمیت طالبان به تهدیدی فوری بر کودکان تبدیل شده است. «هنریتا.اچ.فور» مدیر اجرایی یونیسف در یک کنفرانس خبری گفت: «اکنون 10میلیون دختربچه و پسربچه فقط برای زنده ماندن به کمک های بشردوستانه نیازمندند. دست کم یک‌میلیون پسربچه در سال جاری از سوءتغذیه شدید در رنج هستند و اگر مداوا نشوند، خواهند مرد.» حتی پیش از طالبان هم افغانستان وضع خوبی نداشت و از بحران غذایی به‌شدت در رنج بود و دلیل آن هم چیزی نبود جز خشکسالی. اکنون حکومت طالبان وضعیت را بحرانی‌تر کرده است. در همین رابطه آنتونی بلینکن در اولین اظهارنظر در کنگره آمریکا گفت: «اگر 20 سال، صدها میلیارد دلار حمایت، تجهیزات و آموزش کافی نبوده، چرا باید یک‌سال، 5 سال یا 10 سال دیگر آنجا بمانیم؟ چه تفاوتی می‌کند؟» برنامه جهانی غذا تخمین می‌زند که 40درصد از محصولات زراعی افغانستان از میان رفته است.