بزرگنمايي:

راه ترقی- «دیاکو حسینی» در گفت‌وگویی درباره اظهارات اخیر وزیر امور خارجه آمریکا درباره نحوه بازگشت این کشور به برجام گفت: انتظاری که در ایران وجود داشت، آن بود که دولت آمریکا به سرعت به برجام بازگردد و تعهدات خود را در ذیل این توافق اجرایی کند اما کسانی که فضای انتخابات آمریکا را رصد کرده و با تحولات این کشور آشنا هستند، می‌دانستند این رویکرد در آمریکا وجود ندارد و حتی کسی در حزب دموکرات هم نمی‌خواهد ایالات متحده سریعا به برجام بازگردد.  

وی ادامه داد: «جو بایدن» هرچند مصمم است به برجام بازگردد اما قصد دارد این بازگشت مشروط به توافق جدید و جامع‌تر با ایران، رایزنی مقدماتی با اعضای جمهوریخواه کنگره و همچنین نمایندگان دموکراتی است که فکر می‌کنند برجام یک توافق ناقص است.  

به گفته این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی، تیم سیاست خارجی بایدن معتقد است بازگشت آمریکا به برجام باید همراه با مشورت با متحدان منطقه‌ای آمریکا - یعنی اسرائیل و عربستان که برجام را به ضرر خود تلقی می‌کنند – باشد.  

هدف از پیش‌شرط بلینکن خرید زمان بود 

حسینی با بیان اینکه رایزنی‌های دولت بایدن با کنگره و متحدین منطقه‌ای آمریکا نیازمند زمان است، اظهار داشت: این زمان می‌تواند چند هفته یا چند ماه باشد. اما آنچه واضح است، این است که بایدن نمی‌خواهد در ابتدای کار، کنگره در مقابلش قرار گیرد یا اینکه در روابط با متحدان منطقه‌ای‌اش متهم به نادیده‌انگاری دوستان آمریکا شود.  

وی با اشاره به اظهارات چندی پیش «آنتونی بلینکن» درباره شرط آمریکا برای بازگشت به برجام تصریح کرد: بلینکن می‌داند که این شرط مورد پذیرش ایران نیست و این مسئله موجب خرید زمان از سوی کاخ سفید می‌شود تا درباره بازگشت واشنگتن به برجام، بتواند با کنگره و متحدان منطقه‌ای آمریکا مشورت کند.  

این کارشناس مسائل استراتژیک با بیان اینکه آمریکایی‌ها می‌دانند ایران قصد مذاکره مجدد درباره برجام یا مذاکره در مسائل منطقه‌ای و موشکی را ندارد، خاطرنشان کرد: بلینکن با شرط‌گذاری می‌خواهد موضع ایران را حداقل در مورد برجام یا بخش‌هایی از آن به زعم آنها باید تکمیل شود، نرم کند. در واقع، بلینکن عامدانه این موضوع را مطرح کرده تا وقت لازم برای رایزنی را بخرد و موضع ایران در برخی از مسائل را هم نرم کند.  

حسینی با تاکید بر اینکه بازه زمانی مورد نیاز دولت بایدن برای رایزنی و مشورت باید حدی داشته باشد، ابراز داشت: ابتکار بلینکن شاید منجر به شکلی از توافق موقت شود که این توافق موقت، پلی برای بازگشت آمریکا به برجام باشد.  

وی افزود: شاید یکی دلایل طرح این موضوع آن باشد که دولت بایدن در ابتدای کار، از اتهام نرمش و نشان دادن ضعف مبرا شود زیرا در چند هفته اخیر به دولت بایدن و انتصاب احتمالی «رابرت مالی» به عنوان مسئول کارگروه ایران انتقادات و هجمه‌های زیادی مطرح شد.

این کارشناس ارشد مسائل استراتژیک در پاسخ به این سوال که عبور زمان رایزنی‌های آمریکا از مهلت مجلس شورای اسلامی برای لغو تحریم‌ها که منجر به کاهش بیشتر تعهدات ایران در برجام می‌شود، احیای برجام را با خاطر بیشتری روبه‌رو نمی‌سازد، بیان کرد: این بخشی از ظرافت‌های کار است که باید در بررسی‌های طرفین به ویژه ایران و آمریکا برای بازگشت به برجام مدنظر قرار گیرد.  

بازگشت آمریکا به برجام طولانی شود، احتمال خرابکاری غیرمنتظره هم بیشتر می‌شود 

به گفته حسینی، دولت بایدن متوجه باشد طرح مجلس، مصوبه‌ای است که تبدیل به قانون شده و دولت ناگریز به اجرای آن است. زمان تا مهلت داده شده، کوتاه و محدود است بنابراین دولت آمریکا باید عزم و حسن نیت خود را برای بازگشت به توافق اعلام و جدول نهایی زمانی برای بازگشت به این توافق را اعلام کند.  

وی درباره تلاش آمریکا برای دخیل کردن موضوعات غیربرجامی در توافق هسته‌ای را یادآور شد: هرچه زمان بازگشت آمریکا به برجام طولانی‌تر شده و بیشتر به عقب بیفتد، زمان هم برای مخالفان توافق هسته‌ای بیشتر شده و فرصت لابی و خرابکاری غیرمنتظره در این فرایند بیشتر می‌شود و حتی ممکن است منافع تازه‌ای از سوی طرف‌های دیگر مانند اروپایی‌ها مطرح شد که موجب بروز اختلاف در دیپلماسی شود.  

مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه زمان بازگشت به برجام از سوی دولت آمریکا باید کوتاه باشد، عنوان کرد: تیم بایدن که به تدریج در حال استقرار است، متوجه است که امکان ادغام مسائل دیگر از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای در برجام ممکن نیست چراکه این موضوعات همان مسائلی بودند که در مذاکرات برجام هم مطرح شدند اما جمع‌بندی نهایی تفکیک این مسائل از موضوع هسته‌ای بود.  

آمریکا به افزایش زمان بند غروب برجام دارد 

حسینی اضافه کرد: من این انتظار را ندارم که تیم بایدن دچار این سوء‌تفاهم شود که بخواهد وارد پروسه دخیل کردن مسائل غیربرجامی در توافق شود اما امکان اینکه در چارچوب دیگری برای انجام گفت‌وگوهایی که این نگرانی‌ها را کمتر کند، وجود دارد.  

وی در تشریح بیشتر این مسئله گفت: ایران اعلام کرده آماده رایزنی در خصوص مسائل مختلف است. بنابراین اگر قرار است موضوع رایزنی‌ها مسائل موشکی باشد، این رایزنی‌ها می‌تواند برای چارچوب کنترل تسلیحات از جمله خرید و فروش تسلیحات در منطقه باشد. اگر طرف آمریکایی حاضر به توقف فروش سلاح به کشورهای منطقه و کشورهای منطقه هم آماده همکاری باشند، امکان گفت‌وگو درخصوص مسائل تسلیحاتی بین ایران و کشورهای منطقه با حمایت کشورهای دیگر مانند آمریکا وجود دارد.  

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه دولت بایدن نگرانی‌هایی نسبت به توافق هسته‌ای دارد، اظهار داشت: از جمله این نگرانی‌ها، بند مربوط به پایان تعهدات ایران موسوم به بند غروب است. تیم سیاست خارجی بایدن اصرار دارد که بازه زمانی تعهدات ایران را افزایش دهد. شاید این مسئله، موضوع اصلی مشاجرات بعدی میان تهران و واشنگتن باشد.  

دولت ترامپ برای بازگشت به برحام مین‌گذاری کرده است 

حسینی درباره رویکرد و برنامه آمریکا برای رفع تحریم‌های ایران هم تصریح کرد: اگر به خواست آمریکا باشد، آنها می‌خواهند امتیاز بیشتر و جدیدتر بگیرند تا تحریمی را هم لغو کنند اما این فقط یک خواسته و آرزو است. آمریکا باید به توافق هسته‌ای بازگردد و این بازگشت، بدون رفع تحریم‌ها ممکن نیست چراکه این اجماع وجود دارد که اقدام آمریکا در خروج از برجام و اعمال تحریم‌های جدید نقض فاحش برجام بوده است.  

وی با بیان اینکه رفع تحریم‌ها، مشکل ایران یا حتی 1+4 نیست بلکه مشکل آمریکا است و آنها باید اقدام کنند، خاطرنشان کرد: البته دولت ترامپ مین‌گذاری‌هایی را برای بازگشت احتمالی به توافق هسته‌ای انجام داده و آن، زدن برچسب متفاوت دیگر به تحریم‌ها ذیل تروریسم یا حقوق بشر است که رفع و توقف آنها را دچار مشکل حقوقی می‌کند.