بزرگنمايي:

راه ترقی - همشهری /متن پیش رو در همشهری منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
همشهری در گفت‌وگو با مدیرکل آزمایشگاه مرجع کشور و مسئولان 11 استان وضعیت توزیع کیت‌های تشخیص سریع کرونای انگلیسی را بررسی کرد
مریم سرخوش / علاوه بر قزوین، البرز، فارس، قشم، تهران و ایلام و البته کاشان (با علوم‌پزشکی مجزا از استان اصفهان) که طی روزهای اخیر موارد مثبت ابتلا به کرونای جهش‌یافته را گزارش کردند، شرایط در خوزستان بحرانی تر شده است و کرونای انگلیسی در شهرهای این استان جولان می‌دهد. ساده‌انگاری، کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی و شیوع گسترده کرونا در کشور همسایه یعنی عراق، بیش از 70 درصد مردم خوزستان را در خطر ابتلا به ویروس انگلیسی قرار داده است. موارد ابتلا در خوزستان نسبت به هفته گذشته 74 درصد بیشتر شده و موارد بستری و فوت هم به‌ترتیب افزایش 90 و 45 درصدی را نشان می‌دهد تا زنگ خطر را برای استان‌های همسایه به صدا درآورد؛ زنگ خطری که منجر به اتخاذ تدابیری برای بستن مسیرها و اعمال ممنوعیت تردد غیربومی‌ها شده است. به جز رعایت پروتکل‌ها که آمارهایش هر روز کمتر از قبل می‌شود، دیگر عامل مهم گسترش کرونای انگلیسی، عملکرد متفاوت ویروس، نیاز به کیت‌های جدید تشخیص و عدم‌تشخیص به‌موقع ویروس است. کیت‌های تشخیص قبلی برای کرونای انگلیسی کارآمد نیستند و کار به تولید کیت‌های جدیدی از سوی انستیتو پاستور رسیده است که می‌تواند ویروس انگلیسی را به سرعت تشخیص ‌دهد. تا همین چند روز پیش نمونه‌های مشکوک به تهران ارسال می‌شد و تا اعلام قطعی و تأیید ویروس انگلیسی زمان از دست می‌رفت، اما حالا این کیت‌ها به برخی شهرهای کشور ارسال شده تا سرعت تشخیص ویروس جدید را افزایش دهد. آزمایشگاه‌های ویروس‌شناسی مورد تأیید وزارت بهداشت در اراک، مشهد، تبریز، اهواز، همدان، ایلام، زنجان، قزوین، اصفهان و... این تست‌ها را انجام می‌دهند و می‌توان امیدوار بود که تشخیص سریع، اعمال محدودیت‌های به‌موقع و قرنطینه‌های ضروری به کاهش بحران بینجامد.
ضرورت تعطیلی 2هفته‌ای خوزستان
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی اهواز و سخنگوی ستاد مقابله با کرونا در خوزستان درباره شیوع گسترده کرونای انگلیسی در استان می‌گوید: از ابتدای بهمن آمار مراجعان به بیمارستان‌ها در خوزستان افزایش یافت و از 10بهمن سرعت مراجعه بیماران شیب افزایشی بیماری را رقم زده است. فرهاد ابول‌نژادیان درباره نحوه ورود کرونای انگلیسی به خوزستان عنوان می‌کند: ابتدا خانمی اهل منطقه کیان‌آباد اهواز که از کشور هلند آمده بود با این ویروس شناسایی شد. در شادگان هم با افزایش مراجعه سرپایی، بررسی‌ها نشان داد یک زن 40 ساله از طریق مهمانی که از عراق به خانه او آمده، مبتلا شده است.
این مسئول به دریافت‌ کیت‌های تشخیص کرونا از انستیتو پاستور هم اشاره کرده و می‌افزاید: روزانه 6هزار تست انجام می‌شود که در روزهای آینده به 10هزار مورد و شاید بیشتر می‌رسد. در منطقه کیانپارس اهواز 2اتوبوس-آمبولانس و در خیابان نادری هم یک دستگاه برای شناسایی بیماران مستقر است. ابول‌نژادیان با بیان اینکه 11 شهر در وضع قرمز و 8شهر نارنجی هستند، می‌افزاید: روند ابتلا در ماهشهر، شوش، حمیدیه، ایذه، هفتکل، گتوند، هندیجان و... افزایشی است. محدودیت‌های اعمال شده به اعتقاد دانشگاه کافی نیست و فقط 50درصد تأثیرگذار است و نمی‌تواند حلقه انتشار ویروس را بشکند. برای کاهش سرعت انتقال باید اقدامات جدی‌تری انجام شده و شهروندان هم همکاری لازم را داشته باشند. ما 2هفته تعطیلی کامل را خواستار شدیم؛ چون با این حجم شیوع ویروس قرنطینه لازم است. وی را با اشاره به اینکه در مرزهای زمینی با عراق محلی برای قرنطینه وجود ندارد، عنوان می‌کند: در زمان ورود مسافران خارجی از مرزهای زمینی برخی‌ها صداقت و اعتماد را خدشه‌دار و تست خود را به دروغ منفی اعلام کردند. از این به بعد آزمایشگاه‌های مورد اعتماد را در مرز مستقر می‌کنیم تا هر فرد بعد از اعلام نتیجه منفی بودن تست، اجازه ورود داشته باشد.
عرضه محدود کیت جدید در دیگر استان‌ها
یکی از کارشناسان آزمایشگاه‌ مرجع سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره توزیع این کیت‌ها در سراسر کشور می‌گوید: آزمایشگاه مرجع کشوری تشخیص کووید جهش‌یافته، انستیتوپاستور ایران است که تشخیص قطعی را با روش‌های سکوئنسینگ (تعیین توالی ژنتیک ویروس) انجام می‌دهد. ‌کیت‌هایی که به‌صورت محدود به آزمایشگاه‌های دولتی برخی استان‌ها ارسال شده می‌تواند علائم مثبت کووید انگلیسی را تشخیص دهد، اما قادر به تفکیک نوع ویروس جهش‌یافته نیست. بر این اساس، اگر پزشک به این نتیجه برسد که بیمار مبتلا به کووید سیر پیش‌رونده‌ای دارد و احتمال واریانس انگلیسی است، نمونه‌های آزمایشی را برای تشخیص قطعی به انستیتوپاستور ارسال می‌کند.
تشخیص در استان، تأیید در تهران
حمیدرضا رحیمی، مدیر روابط‌عمومی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد از ورود تعداد محدودی از کیت‌ها به مرکز خراسان‌رضوی خبر می‌دهد و می‌گوید: در آزمایشگاه مرجع ویروس‌شناسی دانشگاه امکان تشخیص کرونای جهش‌یافته را داریم، اما تا‌کنون موردی از ویروس انگلیسی اعلام نشده است. محمد طاهری، مدیر روابط‌عمومی دانشگاه علوم‌پزشکی همدان هم همین خبر را می‌دهد، اما تأکید می‌کند که تشخیص پزشک و کیت‌های ارسال شده ملاک شناسایی بیماران مبتلا به کووید انگلیسی است. براساس اعلام روابط‌عمومی علوم پزشکی ایلام کیت‌های تشخیص کرونای جهش‌یافته به این استان هم ارسال شده و با توجه به تأیید 2مورد ابتلا به کرونای انگلیسی در دهلران که از خوزستان به استان وارد شده‌اند، اقدامات پیشگیرانه، غربالگری، بیماریابی و تست سریع برای موارد مشابه درنظر گرفته شده است. مرزهای ایلام در همسایگی خوزستان بسته است، اما مرز مهران هنوز تعطیل نشده و فقط پروتکل‌های بهداشتی در این منطقه تشدید شده است. محمد نیکبخت، رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی لرستان هم از بسته شدن راه‌های ورود و خروج به خوزستان خبر می‌دهد و می‌گوید: تنها مسیر ریلی با شهرهای خوزستان آن هم به‌صورت محدود و با رعایت شدید پروتکل‌های بهداشتی برقرار است. روزبه رجایی، معاون درمان علوم‌پزشکی آذربایجان‌شرقی هم با تأیید دریافت کیت‌های تشخیص کرونای انگلیسی عنوان می‌کند: این امکان در آزمایشگاه ویروس‌شناسی ما میسر شده است، ولی موردی از کرونای جهش‌یافته نداشتیم. محمدحسن ارداقیان، روابط عمومی علوم پزشکی قزوین هم می‌گوید: کیت برای ما هم ارسال شده و نمونه‌ها در خود استان بررسی و در صورت مثبت شدن برای بررسی‌های تکمیلی به انستیتو پاستور ارسال می‌شود. محمد جمالیان، رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی اراک هم با بیان اینکه امکانات تشخیصی برای کرونا جهش‌یافته انگلیسی در استان مرکزی با آزمایش در کلینیک فوق‌تخصصی امام‌رضا(ع) اراک فراهم شده است، می‌گوید: آزمایشگاه کلینیک امام‌رضا(ع) اراک نمونه افراد مشکوک به کرونای انگلیسی را بررسی می‌کند و تا 99درصد قابلیت تشخیص وجود دارد. ارسال نمونه آزمایش افراد مشکوک به کرونای انگلیسی به انستیتو پاستور تهران چند روز زمان می‌برد؛ درحالی‌که تظاهرات بالینی نوع جهش‌یافته بیماری شدید و با سرعت بالاست و تشخیص به هنگام ابتلای به آن اهمیت زیادی دارد.
 محمدرضا حق‌شناس، مسئول آزمایشگاه کرونای دانشگاه علوم پزشکی مازندران هم با تایید ورود کیت‌های تشخیص این ویروس به استان می‌گوید: این کیت‌ها در اختیار آزمایشگاه کرونای دانشگاه علوم پزشکی قرار گرفته و امکان تشخیص و جداکردن سویه ویروس جهت یافته کرونای انگلیسی از سایر سویه‌ها با استفاده از پرایمرها و پروپ اختصاصی مختص این ویروس را دارد.
درخواست برای دریافت کیت جدید
کیت‌های جدید تشخیص کرونای انگلیسی به برخی استان‌ها ازجمله یزد ارسال نشده و گفته می‌شود اولویت با استان‌هایی است که بیشتر در معرض این ویروس جهش‌یافته هستند. محمدحسن ارداقیان، مدیر روابط‌عمومی دانشگاه علوم‌پزشکی قزوین در این‌باره می‌گوید: با توجه به مسافت کوتاه، تست‌ها به تهران ارسال می‌شود و ضرورتی بر انجام تست‌ سریع در قزوین نیست، اما به محض ارسال کیت‌، تشخیص‌ در استان انجام و برای تأیید نهایی به انستیتوپاستور ارسال خواهد شد. در کردستان هم به‌گفته روابط‌عمومی علوم‌پزشکی، درخواست دریافت کیت‌ها به وزارت بهداشت ارسال شده است. نوذرنخعی، مشاور ارشد رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی کرمان هم از ارسال تست‌های مشکوک به کرونا به تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: برای تشخیص نوع کرونا (انگلیسی یا چینی) نیاز به دستگاه‌های تشخیصی بسیار مجهزی است که بیش از 90 میلیارد تومان قیمت دارند؛ آزمایش‌هایی که در کرمان انجام می‌شود، فقط نشان می‌دهد که فرد به کرونا مبتلا شده است یا خیر و نوع ویروس را مشخص نمی‌کند.
بخش خصوصی، امکان تست کرونای انگلیسی را ندارد
مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گوید: با توجه به شناسایی موتاسیون ویروس انگلیسی (جهش ویروس) روش پی‌سی‌آر هم برای تشخیص آن طراحی شده که نسبت به کیت‌های موجود ارزان و سریع است.
سیامک سمیعی تفاوت کیت‌ جدید با قبلی‌ها را هدف خاص آن یعنی جست‌و‌جوی بخش مخصوصی از ژن و تغییراتی که با آن مواجه شده است، می‌داند و می‌گوید: کیت‌های ارسال شده به استان‌ها تولید وزارت هستند و فقط برخی آزمایشگاه‌های ویروس‌شناسی ازجمله مسیح‌دانشوری هم آن را تولید کرده‌اند، اما هر آزمایشگاهی قادر به تشخیص جهش‌های ویروس نیست. مردم باید به این نکته توجه داشته باشند که اگر بخش خصوصی در این زمینه ادعا و تبلیغاتی دارد، جزو مراکز مورد تأیید وزارت بهداشت نیست و اجازه چنین کاری را ندارند.
او با بیان اینکه انستیتو پاستور برخی کیت‌های تشخیص کرونای انگلیسی را در اختیار تعدادی از مراکز قرار داده تا تشخیص سریع‌تری برای نوع انگلیسی داشته باشند، می‌افزاید:‌ تست اولی که با این کیت‌ها در استان‌ها انجام می‌شود، غربالگری است و تست نهایی در انستیتو پاستور تأیید می‌شود.