راه ترقی - مهر / «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که در پایان هر هفته به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه 14 اسفند ماه می‌توانید با شماره 74 بسته خبری در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون و خارج از تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.
چهره هفته؛ مسعود ده نمکی
حدود 2 هفته پیش و با شروع پخش سریال مسعود ده نمکی با نام «دادستان» در شبکه سه سیما، از بازگشت این کارگردان بعد از سال‌ها به تلویزیون نوشتیم. این هفته سریال او به پایان رسید. سریالی که با سوژه عدالت خواهی شروع و با ماجرای نفوذ به مجموعه زیردستان یکی از مسئولان و یا شبیه سازی قصه یک قاضی، با ارجاع به ما به ازاهایی در دنیای واقعی به پایان رسید.
ابتدای پخش سریال نوشتیم خود ده نمکی بیش از دیگران پای کار آمده است با این حال در همین چند هفته یادداشت‌ها و واکنش‌های مختلفی هم از طرف برخی منتقدان و چهره‌های فرهنگی منتشر شد اما سریال عملاً نتوانست از حد متوسط فراتر رود و باید اذعان کرد که بیش از «متن» به لطف «حواشی» دیده شد. درواقع انتظار رسانه‌ها از ده نمکی و سریالی که حالا پس از چند سریال جاسوسی و امنیتی مثل «گاندو» و «خانه امن» در تلویزیون ساخته می‌شد، صراحت، عمق و تیزی بیشتر بود، نه جنجال بیشتر.

شاید تا چند سال پیش پرداختن به برخی پرونده‌های امنیتی در قالب سریال یک اتفاق مهم بود اما حالا چگونگی پرداخت به این پرونده‌ها، ما به ازایی که پیدا می‌کنند و مصادیقی که در مجموعه‌های نمایشی سراغ آنها می‌روند نیز می‌تواند نشان دهنده جسور بودن یک اثر باشد. در چنین فضایی که حتی سریالی چون «آقازاده» هم در شبکه نمایش خانگی به فسادهای اقتصادی و موضوع آقازادگی می‌پردازد و سراغ مهمترین قوای کشور می‌رود، دیگر نفس پرداختن به این سوژه‌ها اهمیتی ندارد و صرفاً نشان می‌دهد کارگردان یا تهیه کننده دغدغه مندی پشت کار است که می‌خواهد حرف‌هایی را در قالب یک اثر نمایشی بیان کند.
ده نمکی هم اگرچه در مصاحبه‌ها بیشتر روی چنین دغدغه‌هایی تاکید داشت با این حال سریالش کمتر توانست در ساختار موفق باشد. اگرچه که خودش در گفتگوهایی که در همین چند وقت اخیر داشته بیشتر روی مواضع تند و تیز در این سریال تاکید کرده است و به طور مثال به روزنامه «جام جم» به عنوان ارگان رسمی صداوسیما گفته است: «خوشبختانه سازمان علی‌رغم فشارهایی که از بیرون وارد و هجمه تبلیغات منفی که از قسمت اول آغاز شد، همراه کار بود و این هجمه تبلیغات و جریان پشت‌پرده که به سازمان حمله کردند تا دست مسؤولان رسانه ملی نسبت به ممیزی قوی شود، بی تاثیر بود. گرچه این جریانات می‌خواستند کار اخته شود، اما با کمترین ممیزی پخش شد» در صورتیکه همانطور که پیش از این گفته شد حداقل رسانه‌ها ترجیح می‌دادند سریال با مواضع جسورانه تری پیش رود و در باب مباحث عدالت‌طلبانه در باب مسائلی که تاکنون گفته نشده است پیشگام شود.
کارگردان «دادستان» در این چند وقت با رسانه‌های متعددی گفتگو کرد اما در بیشتر آنها روی مفاهیمی که در سریال قرار بوده تصویر شود تاکید کرده و زیربار هیچیک از نقدها به‌ویژه «شعاری بودن» بخش عمده‌ای از فضاسازی‌ها و دیالوگ‌های این مجموعه نرفته است.
ده نمکی در بیشتر گفتگوهایش نقدها به سریال را هم به افرادی نسبت داده که اساساً با او خصومت دارند و با اشاره به منتقدانی که از او دفاع کرده‌اند درباره آن‌ها که انتقاد کرده‌اند بیان کرد که «اینها هم باید زندگی شان اداره شود و اگر با فحش دادن ما زندگی شان اداره می‌شود خواهش می‌کنم که اینها را حذف نکنند و اثر را نگاه نمی‌کنند و قرار است رسالت انقلابی شان را در حذف دیگران انجام دهند.»
حاشیه هفته؛ انتخاب بازیگر حاشیه‌ساز برای سریال کمدی
انتخاب امیرمهدی ژوله بعد از چند سال دوری از تلویزیون که به قول خودش ممنوع‌التصویر بوده است برای یک سریال کمدی، حاشیه‌های مختلفی را در یک هفته اخیر رقم زد. آخرین حضور ژوله به عنوان نویسنده سریال‌های تلویزیونی به «در حاشیه 2» برمی‌گردد و این روزها که سریال «خوب، بد، جلف؛ رادیو اکتیو» که در شبکه نمایش خانگی عرضه می‌شود به عنوان یکی از نویسندگان همکاری دارد.
حالا بازگشت دوباره ژوله به تلویزیون با واکنش‌های تند و تیزی مواجه شده است از جمله روزنامه کیهان که همراه با او به چند چهره دیگر تلویزیون اشاره کرده و آورده است که این افراد علی رغم اینکه انتقادات تند و تیزی را نسبت به این رسانه مطرح کرده‌اند اما دوباره به آن راه پیدا کرده‌اند.

تلویزیون البته در چند سال اخیر چهره‌های حاشیه‌ای مختلفی را وارد یک سریال کرده است که شاید موفقیت چندانی هم از آنها کسب نکرده است. ابتدای سال جاری علی صبوری استندآپ کمدین «خندوانه» به یک سریال دعوت شد و این روزها هم در سریال دیگری به ایفای نقش می‌پردازد اما حضور او نه تنها به آمار مخاطبان سریال کمک نکرد بلکه «آخر خط» یکی از کم بیننده ترین کمدی‌های شبکه سه شد. همچنین پیش از آن هومن گامنو که او هم مدتی ممنوع‌التصویر بود برای حضور در یک سریال تلویزیونی مجوز گرفت اما سریال «زیرهمکف» هم نتوانست با حضور این خواننده زیرزمینی در نقش اول مخاطب چندانی پیدا کند.
ژوله در متنی که همزمان با روز اطلاع رسانی حضورش در طنز «چوب خط» در شبکه‌های اجتماعی انتشار یافت نوشته بود «تلویزیون خونه من بوده. خونه بهترین خاطرات من. چه اون روزی که برره و مرد هزارچهره و در حاشیه و… براش می‌نوشتیم، چه اون روزایی که دورهمی و دیوار به دیوار بازی می‌کردم و چه خندوانه و استنداپ و اون مهر تکرار نشدنی که از شما گرفتم. رابطه ما و تلویزیون در دوره‌ای پر از دلخوری و گلایه و ناراحتی شد که قطعاً بخشی از اون به خاطر بعضی بی توجهی‌ها یا قصور من بوده. حالا قراره به جای تکرار اون روزها و اتفاقات تلخ باز هم با هم کار کنیم. برای شاید لبخندی که گوشه صورتی خسته از این دوران بنشونیم»
با این حال کیهان درباره ژوله نوشت: «وی قبلاً هم هنگام همکاری با سریال‌های سرشار از بودجه رسانه ملی، به عضو و فرزند این رسانه تبدیل شده بود اما پس از قطع همکاری‌اش تبدیل به منتقد سرسخت رسانه ملی و قوانین و خط قرمزهای آن شد؛ آنچنان که کمپینی را در جهت تمسخر ممیزی و نظارت در سیما راه انداخت»
حضور ژوله در این سریال در حالی است که فیلمنامه «شیشلیک» آخرین ساخته محمدحسین مهدویان را که در جشنواره فیلم فجر با انتقاداتی رو به رو شد هم توسط امیرمهدی ژوله نوشته شده است.
نکته هفته؛ 6 سریال همزمان در شبکه خانگی
شبکه خانگی در روزهای پایانی سال 99 پررقابت‌ترین بازه زمانی را تجربه می‌کند و سریال‌های مختلفی برای سلیقه‌های مختلف مردم عرضه کرده است.
«قورباغه» به کارگردانی هومن سیدی از جمله سریال‌هایی است که چند هفته‌ای است پخش خود را آغاز و مخاطبش را هم درگیر خود کرده است. همچنین «ملکه گدایان» ساخته حسین سهیلی زاده، «سیاوش» ساخته سروش محمدزاده که هر دو فضایی اجتماعی دارند و «خوب بد جلف رادیو اکتیو» در فضای کمدی از دیگر مجموعه‌هایی است که چند هفته است از عرضه آنها می‌گذرد.

به تازگی سریال «می‌خواهم زنده بمانم» از شهرام شاه حسینی نیز در شبکه نمایش خانگی عرضه شده است. سریال پر بازیگری که چندین ستاره دارد و حتی هنرمندی‌های سحر دولتشاهی در سریال «قورباغه» و این اثر مورد توجه مخاطبان هم قرار گرفته است.
از روز گذشته چهارشنبه 13 اسفند نیز قسمت اول سریال «گیسو» یا «عاشقانه 2» ساخته منوچهر هادی در وی او دی‌ها عرضه شده است. با این وصف شبکه نمایش خانگی یکی از متنوع‌ترین بسته‌های نمایشی را برای مخاطبانش عرضه کرده است.
سریال‌هایی که برخی از آنها در نوروز هم پخش خواهند شد و اگر سریال جدید مهران مدیری هم به آنها اضافه شود بازاری رقابتی را بین شبکه نمایش خانگی و تلویزیون به وجود خواهد آورد و مخاطبان به تعداد روزهای هفته سریال‌هایی را برای تماشا خواهند داشت.
سینما در سیما؛ مسعود فراستی و چالش شطرنجی با استاد بزرگ!
برنامه‌های سینمایی تلویزیون این روزها که فیلمی اکران نمی‌شود و کمتر می‌توانند به نقد سینمای ایران بپردازند به سمت آثار بین‌المللی سوق پیدا کرده‌اند. در چند وقت اخیر بیشتر باب نقد فیلم و سریال‌های خارجی به این برنامه‌های سینمایی باز شده است و نقد آثار جهان در نبود اکران‌های سینمایی در سالن‌های سینما پررنگ‌تر شده است.
برنامه «نقد سینما» که از شبکه پنج سیما پخش می‌شود هفته پیش انیمیشن سینمایی «روح» را نقد کرد و به بررسی این اثر سینمایی که واکنش‌های جهانی مختلفی هم داشته است، پرداخت. مسعود فراستی هم در میز نقد برنامه «هفت» به نقد مینی سریال «گامبی وزیر» پرداخت که یکی از پربیننده‌ترین مینی سریال‌های اخیر بوده است که از نتفلیکس عرضه شد و اخیراً در گلدن گلوب هم جوایز مختلفی را کسب کرد.

انتقادات فراستی نسبت به این مینی سریال دوباره جنجالی هم شد و واکنش‌های مختلفی هم پیدا کرد. فراستی در میز نقد این سریال گفته بود: «شطرنج در این سریال دراماتیزه نمی‌شود و نگاه حریفان به هم دراماتیزه نمی‌شود»
وی حتی درباره نحوه بازی شطرنج‌بازان هم بیان کرده بود که «انگار بازی منچ یا مار و پله دارد انجام می‌شود!»، فراستی همچنین در نقدهای دیگری به این سریال عنوان کرده بود که «من باید بفهمم فرق اسب و فیل چیست».
این سخنان فراستی بازتاب زیادی هم در شبکه‌های اجتماعی پیدا کرد با این حال این بار منتقدان کمتری نسبت به آنها پاسخگو شدند و اتفاقاً بیشتر مورد توجه خود شطرنج‌بازان قرار گرفت.
بعد از این سخنان یک استاد بزرگ شطرنج بود که در پس دفاع از سریال برآمد. پرهام مقصودلو که متنی را در اختیار سینمادیلی گذاشته بود درباره انتقادات فراستی نوشت: «اینکه ایشان انتظار دارند کارگردان و فیلمنامه‌نویس این اثر، و همچنین گری کاسپاروف به عنوان مشاورِ ارشد پروژه، فهم و سواد خودشان از شطرنج را در حدّ صفر پایین بیاورند تا سریال برای آقای فراستی از همه‌نظر قابل فهم باشد، واقعاً انتظار عجیبی است.»
وی همچنین به نقدهای فراستی اشاره و عنوان کرد: «آقای فراستی در نقدهایشان عیناً گفته‌اند: من باید بفهمم فرق اسب و فیل چیه؟!؛ و این را به‌عنوان ضعف سریال عنوان کردند! این حرف یعنی چه؟! یعنی کارگردان بیاید 7، 8 قسمت فقط بسازد تا به آقای فراستی حرکت مهره‌های شطرنج یاد بدهد؟! آقای فراستی اگر دنبال یاد گرفتن شطرنج هستند باید بروند کلاس شطرنج ثبت‌نام کنند؛ وظیفه‌ی یک سریال طبیعتاً آموزش حرکت مهره به مخاطبانش نیست.»
پیشنهاد هفته؛ بازپخش «گاندو» پس از 2 سال
سریال «گاندو» به کارگردانی جواد افشار و تهیه کنندگی مجتبی امینی خردادماه سال 98 روی آنتن شبکه سه سیما رفت و تاکنون بازپخش این مجموعه از تلویزیون پخش نشده است. حالا قرار است از فردا جمعه 15 اسفند این مجموعه از شبکه آی فیلم روی آنتن برود.

«گاندو» سریالی با فضای امنیتی و اطلاعاتی بود که وحید رهبانی در آن نقش یک مامور جوان امنیتی را بر عهده داشت.
این سریال در فضایی خارج از روند مرسوم سازمانی ساخته شد و در زمان پخش هم با استقبال مخاطب و البته حاشیه‌هایی از طرف دولت مواجه شد.
بازپخش این سریال حالا بعد از مدت‌ها در دستور کار قرار گرفته است و مخاطبان می‌توانند از فردا جمعه هر شب ساعت 22 این سریال را تماشا کنند.