بزرگنمايي:

راه ترقی - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست
آمی بورتا-سکای‌نیوز/ منفعت اقتصادی برگزاری المپیک سال2020 توکیو به احتمال زیاد از زیانی که بر اثر موج جدید همه‌گیری کرونا به اقتصاد این کشور وارد می‌شود، بیشتر است. همزمان با افزایش موارد ابتلا به کرونا، متخصصان سلامت عمومی، مقامات برگزارکننده المپیک توکیو را به ترجیح‌دادن درآمد به سلامت مردم متهم کرده‌اند. توشیرو موتو، رئیس کمیته برگزارکننده المپیک توکیو حتی هشدار داده که اگر موارد ابتلا به کرونا همچنان افزایش یابد، ممکن است این رویداد ورزشی لغو شود. تاکنون ده‌ها مقام و ورزشکار شرکت‌کننده در این بازی‌ها به کرونا مبتلا شده‌اند.
اسپارو، متخصص سلامت عمومی می‌گوید: «آنها به ایمنی مردم فکر نمی‌کنند. برای آنها همیشه درآمد بیشترین و نخستین اولویت را داشته و این بسیار باعث نگرانی است.» اما آیا برگزاری المپیک توکیو با این هدف انجام شده است؟ برای پاسخ دادن به این سوال باید هزینه برگزاری این بازی‌ها را محاسبه کرد. المپیک تابستانی امسال طبق تحقیقات دانشگاه آکسفورد پرهزینه‌ترین مسابقات در تاریخ برگزاری المپیک‌هاست. دولت ژاپن از پیش 4/ 15میلیارد دلار، یعنی دو برابر بودجه اولیه هزینه کرده است و مقامات مالی این کشور پیش‌بینی کرده‌اند که کل هزینه‌ها به بیش از 20میلیارد دلار خواهد رسید. از هزینه کنونی، 8/ 2میلیارد دلار به دلیل تعویق یک‌ساله مسابقات ایجاد شده؛ زیرا باید درباره قراردادها دوباره مذاکره و تدابیری برای مقابله با کرونا اتخاذ می‌شد.
با آنکه برگزارکنندگان مسابقات، بخش اعظم هزینه‌های لغو را برعهده گرفتند، به گفته نخست‌وزیر ژاپن تصمیم برای لغو برعهده کمیته بین‌المللی المپیک است. او گفت: «این کمیته اختیار لغو بازی‌ها را دارد و تصمیم گرفته بازی‌ها برگزار شود.»
لغو بازی‌ها چه زیانی برای برگزارکنندگان دارد؟ مایکل پاین، مدیر پیشین بازاریابی کمیته بین‌المللی المپیک گفته بود: «درآمدهای تلویزیونی، اسپانسرها و فروش بلیت، معمولا هزینه‌های برگزاری بازی‌ها غیر از سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی را پوشش می‌دهند، بنابراین با توجه به هزینه‌های رو به رشد المپیک2020 به نظر می‌رسد برگزارکنندگان ترجیح دهند، این بازی‌ها برگزار شود تا زیان‌ها کاهش یابد و جبران شود.»
جریان اصلی درآمد کمیته بین‌المللی المپیک نظیر اسپانسر بین‌المللی و قراردادهای پخش تلویزیونی که سه‌چهارم درآمد این کمیته را تشکیل می‌دهد، تضمین‌شده است؛ زیرا مشمول قراردادهای بلندمدت است. او افزود: «موضوع درآمد مالی بر روند تصمیم‌گیری کمیته بین‌المللی المپیک اثرگذار نیست. تنها موضوعی که این کمیته بر آن تمرکز دارد، این است که به قهرمان‌ها امکان نمایش توانایی‌هایشان داده شود.»
اسپانسر داخلی، بزرگ‌ترین مولفه بودجه کمیته برگزارکننده مسابقات المپیک در ژاپن است. یکی از کارشناسان ورزشی دانشگاه ناتینگهام می‌گوید: اگر مسابقات لغو می‌شد، این جریان درآمدی قطعا خشک می‌شد. اما واقعیت این است که اسپانسرهای داخلی و درآمد فروش بلیت از پیش به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافته است. کارشناس ورزشی یادشده می‌گوید: «درآمد اسپانسرشیپ به دلیل نگرانی تماشاگران از ابتلا به کرونا پایین آمده است.» هم کمیته بین‌المللی المپیک و هم برگزارکنندگان مسابقات توکیو درباره لطمه‌ای که در صورت لغو مسابقات به شهرت آنها وارد می‌شد، نگران بودند، اما تداوم اجرای مسابقات با توجه به وضعیت همه‌گیری کرونا ممکن است لطمات بزرگ‌تری به ژاپن و نام تجاری المپیک بزند. اسپانسرهای داخلی و بین‌المللی به دلیل افزایش موارد ابتلا به کرونا خود را از برگزاری مسابقات امسال دور کرده‌اند. در ماه می‌ روزنامه معروف و اسپانسر داخلی یعنی آساهی شیمبون خواستار لغو مسابقات شدند و شرکت تویوتا ابتدای هفته قبل اعلام کرد تمامی تبلیغات خود را لغو می‌کند.
سوال دیگری که مطرح است این است که آیا اقتصاد ژاپن از برگزاری المپیک سود می‌برد؟ برگزار‌کنندگان مسابقات همچنین باید به زیانی که از لغو مسابقات به اقتصاد کشور وارد می‌شد، فکر می‌کردند. در سال2016 بانک مرکزی ژاپن پیش‌بینی کرد که تولید ناخالص داخلی این کشور صرفا تحت تاثیر ساخت‌وسازهای وابسته به المپیک 91میلیارد دلار افزایش می‌یابد. تخمین تحلیلگران موسسه نامورا این بود که 30میلیارد دلار سود کسب خواهد شد. صرف نظر از رقم واقعی سودی که برگزاری این مسابقات برای اقتصاد ژاپن در بر دارد، بخش اعظم هزینه سرمایه‌ای از پیش، یعنی در آستانه برگزاری المپیک صرف شده بود. تاکاشی می‌وا، اقتصاددان ارشد موسسه نامورا در ژاپن می‌گوید: «در صورت لغو مسابقات تنها درآمد بخش خدمات حاصل نمی‌شد.»
از سوی دیگر کارشناسان می‌گویند برگزاری مسابقات به ژاپن فرصت می‌دهد در سال‌های آینده از این رویداد منفعت کسب کند. تحقیقاتی که به درخواست دولت انگلستان پس از مسابقات سال 2012 لندن انجام شد، حاکی است صرفا یک سال پس از برگزاری آن مسابقات حدود 10میلیارد پوند بر حجم تجارت و سرمایه‌گذاری‌ها افزوده شده است. یکی از محققان ارشد موسسه تحقیقات اقتصادی اتریش می‌گوید: «بخشی از این هزینه، حتی اگر المپیک برگزار نمی‌شد، صرف می‌شد. حتی در شرایط عادی این‌طور نیست که تمامی فعالیت‌های مرتبط با این رویداد بزرگ ورزشی، سبب ایجاد ارزش بیشتر شود.» تحلیل‌های او نشان می‌دهد صرفا در سال برگزاری مسابقات و سال قبل از آن، فعالیت‌های اقتصادی در سطح منطقه‌ای در کشور میزان اندکی افزایش می‌یابد. با آنکه نشانه‌هایی از سودمندی برگزاری مسابقات در بلندمدت وجود دارد، اما داده‌ها قطعی نیستند.
درباره هزینه‌های همه‌گیری کرونا، دیدگاه کارشناسان چیست؟ با آنکه منتقدان می‌گویند برگزار‌کنندگان مسابقات المپیک توکیو درآمد را در اولویت قرار دادند، به نظر نمی‌رسد برگزاری این مسابقات فواید اقتصادی زیادی نصیب ژاپن کند. از سوی دیگر اقتصاددان‌ها همگام با متخصصان سلامت عمومی درباره اثرات منفی شیوع فراگیر کرونا پس از برگزاری مسابقات هشدار داده‌اند. موسسه تحقیقاتی نامورا ماه می ‌تخمین زد که زیان اقتصادی وضعیت اضطراری اول و دوم برای ژاپن حدود 58میلیارد دلار بود، در حالی که لغو المپیک 16میلیارد دلار زیان به بار می‌آورد. این به آن معناست که وضعیت اضطراری مشابهی در ماه‌های آینده، سه‌برابر هزینه لغو المپیک برای اقتصاد ژاپن هزینه به وجود خواهد آورد. به این ترتیب احتمال افزایش موارد ابتلا به کرونا و نه لغو بازی‌ها، بزرگ‌ترین تهدید برای اقتصاد ژاپن محسوب می‌شود؛ زیرا بخش اصلی سرمایه‌گذاری‌ها که بر تولید ناخالص داخلی اثر دارد، از پیش انجام شده است. تخمین‌ها نشان می‌دهد کمتر از نیمی از سود اقتصادی برگزاری المپیک از لغو آن تاثیر می‌پذیرفت. المپیک توکیو از پیش پرهزینه‌ترین المپیک بوده است. البته باید دید در آینده میزان شیوع کرونا در ژاپن چگونه است و چه میزان منفعت اقتصادی از برگزاری بازی‌ها حاصل شده است.